تخت جمشید شیراز (1402): معرفی تاریخچه، بناها و عجایب + عکس و فیلم

تخت جمشید شیراز یا پرسپولیس یکی از زیباترین و قدیمی‌ترین آثار تاریخی و جاذبه‌های کشورمان است. این بنای بی‌نظیر که میراثی از دوره هخامنشیان محسوب می‌شود، هرساله گردشگران بسیاری را از سرتاسر دنیا جذب می‌کند. اگر به تاریخچه این بنای عظیم علاقه دارید بیایید با عجایب تخت جمشید، بنای آن و ماجرای تخت جمشید آشنا شویم.

فهرست مطلب:

• بنای پرسپولیس
• بخش‌های مختلف پرسپولیس
• عجایب تخت جمشید
• تاریخچه
• تخت جمشید کجاست؟
• ماجرای بازسازی
• دیدنی‌های نزدیک به پرسپولیس

بنای تخت جمشید شیراز

مگر می‌شود از میراث با شکوه هخامنشی نوشت و سخنی از داریوش اول به میان نیاورد. بیایید ابتدا جمله‌‌ای از کتیبه داریوش در مورد تخت جمشید را بخوانیم.

“پیش از این در این مکان دژی وجود نداشت به خواست اهورامزدا من این دژ را ساختم... و من آن را استوار، زیبا و مقاوم ساختم."

حتی اگر تخت جمشید را از نزدیک ندیده باشیم، نوع لحن مستتر در جمله و کلمات به کار گرفته شده نشان می‌دهد که با بنایی مستحکم و بی‌نظیر روبرو هستیم. بنایی که نشان از تمدنی اصیل، پربار، شگفت و بزرگ دارد. گرچه با دیدن عکس تخت جمشید می‌توان به عظمت و زیبایی این بنا هم تا حدی پی‌ برد اما بازدید از این تختگاه با شکوه حال و هوایی دیگر به مشتاقانش می‌بخشد.

قلمرو هخامنشیان بر روی صفه‌ای (سکو) بنا شده است که بیش از 125 هزار مترمربع مساحت دارد. شکل این سکو یک چهار ضلعی است. با استناد به کتبیه داریوش مشخص می‌گردد در این مکان قبلا هیچ گونه بنایی وجود نداشته است. این تختگاه در واقع مجموعه‌ای از کاخ‌های مختلف است که در یک جا قرار گرفته‌اند.

حدود ۵۰۰ سال قبل از میلاد مسیح ساخت چنین اثری و چنین هنرنمایی در معماری عجیب است. طرح این بنای با شکوه را می‌توان اقتباسی از هنر معماری مصریان، یونانی‌ها، آشوریان و بابلیان دانست البته روح هنر ایرانی را نمی‌توان در ساخت این اثر با شکوه نادیده گرفت. کشور گشایی‌های پادشاهان هخامنشی و آشنایی با سرزمین‌های دیگر در ساخت بنای تخت جمشید و طراحی آن تاثیر بسزایی داشته است.

مجموعه‌ای از تصاویر قدیمی تخت جمشید کاری از داریوش محمدخانی

در ساخت بنای تخت جمشید از سنگ‌های بزرگ و یک تکه از جنس آهک استفاده شده است. این سنگها بسیار مقاوم بوده و با بست‌های آهنی به هم متصل شده‌اند. با وجود استحکام ستون‌ها و دروازه‌ها در سقف کاخ‌ها و دیوارها چوب و خشت وگل به کار رفته بود و  همین امر باعث شد در حمله اسکندر مقدونی به ایران سقف و دیوار‌ها طعمه حریق شود و در آتش بسوزد به این دلیل است که بیشترین اثر به جا مانده از تختگاه هخامنشیان ستون‌ها و دروازه‌ها است.

سرنوشت بنای تخت جمشید و ماجرای آتش زدن آن

آنچه از دلیل ویرانی تخت جمشید به ذهن‌ها سپرده شده حمله اسکندر مقدونی و به آتش کشیدن این بنای عظیم است. اما بهتر است برای توضیح سرنوشت بنای تخت جمشید به قبل‌تر از این فاجعه یعنی به سال 480 پیش از میلاد و  حمله خشایار شاه به آتن اشاره‌ای داشته باشیم. خشایارشاه به آتن لشکرکشی کرد و در نبردی به نام ترموپیل توانست بر یونانیان غلبه کند. البته این جنگ نیز مانند بسیاری از جنگ‌ها خالی از ویرانی و نابودی نبود و خشایارشاه بسیاری از معابد آتن را به آتش کشید. طبق اسناد تاریخی بعدها از غارتگری پیشیمان شد و درصدد جبران برآمد. اما آتش کینه و نفرت آتنی‌ها نسبت به سلسله هخامنشی باقی ماند.

حمله اسکندر مقدونی در زمان پادشاهی داریوش سوم اتفاق افتاد؛ پس از آنکه اسکندر مقدونی توانست داریوش سوم را منطقه گیلگمش شکست داده و خاک ایران را تصرف کند. در شهر پارسه فرمان غارت داد و بسیاری از مردم را اسیر و اموال آنان را به یغما برد. تخت جمشید نیز به تصرف اسکندر و سپاهیانش درآمد. او در این کاخ زیبا ضیافتی برپا کرد و مشغول میگساری شد. پس از آن پرسپولیس را به آتش کشید. برخی معتقدند که او به نشانه پیروزی و جبران حمله خشایارشاه به آتن این اقدام را انجام داد، اما برخی نیز معتقدند که شکوه و عظمت این بنا حسادت معشوقه اسکندر را برانگیخت و باعث شد تا اسکندر را وادار کند این بنا را به آتش بکشد.

اما آنچه از این اشاره کوتاه تاریخی بر می‌آید این است که مظهر شکوه و جلال ایرانی در آتش جنگ و نفرت آتنی‌ها سوخت تا از آن بنای پر صلابت چیزی جز ستون‌ها و خرابه‌هایی باقی نماند.

بخش های مختلف تخت جمشید

تخت جمشید را می‌توان زیباترین جاذبه در میان جاهای دیدنی شیراز به شمار آورد. این بنای زیبا از بخش‌ها و کاخ‌های متعددی تشکیل شده که اگرچه امروزه بعضی از بخش‌های آن کاملا از بین رفته است اما می‌توان از بقایای به جای مانده به عظمت هر قسمت پی برد.

1. کاخ دروازه کشورها یا کاخ ملل: کاخ ملل در شمال غربی این مجموعه قرار دارد. ساخت این کاخ در زمان داریوش ناتمام ماند و خشایار شاه آن را تکمیل کرد. کاخ ملل را کاخ انتظار نیز می‌گویند آنچه از سنگ نوشته‌های بالای کاخ بدست آمده نشان می‌دهد؛ نمایندگان ملل مختلف ابتدا وارد این کاخ می‌شدند و با هدایا بر سکوهای تالار منتظر می‌ماندند تا از وزیر تشریفات اجازه ورود بگیرند؛ بعد از آن برای تقدیم هدایا از در جنوبی وارد کاخ آپادانا می‌شدند. تالار کاخ ملل ۴ ستون داشته که در حال حاضر سه ستون از این کاخ به جا مانده، همینطور این تالار دارای سه درگاه غربی، شرقی و جنوبی بوده است. تزیینات درهای این کاخ در نوع خود بی‌نظیر است تندیس‌های انتزاعی مانند گاوان بزرگ و یا گاو‌های بالدار با سر انسان از جمله این تزیینات محسوب می‌شود.
2. کاخ آپادانا یا کاخ بار داریوش: كاخ آپادانا قدیمی‌ترین کاخ مجموعه است که داریوش اول آن را بنا کرده است. این کاخ مکانی برای پذیرش نمایندگان کشورهای مختلف بوده است. به این معنا که سفیران ملل مختلف با هدایای ویژه برای دیدار با پادشاه ایران وارد این کاخ می‌شدند تا پس از دیدار با پادشاه ایران هدایای خود را نیز تقدیم او کنند. کاخ آپادانا کاخی است مربعی شکل که دارای ۷۲ ستون در بخش ایوان‌ها و تالار می‌باشد. سر ستون‌های زیبای کاخ آپادانا گاو دو سر است که اکنون ۱۴ ستون از این کاخ باقی مانده است. سقف کاخ بسیار بلند است و ارتفاعی برابر با ۲۰ متر دارد. تالار مرکزی کاخ قابلیت پذیرایی از ۱۰هزار مهمان را داشته است. این کاخ دو پلکان دارد؛ که در بخش شرقی و شمالی کاخ قرار گرفته‌اند. دیوارهای پلکان‌ها مزین به نقش‌های برجسته و کتیبه‌هایی است که کاربری کاخ را به خوبی نشان می‌دهند. نقوش برجسته موجود روی دیوارهای پلکان کاخ آپادانا نمایندگان ۲۳ کشور را نشان می‌دهد که با خضوع تمام در صف اهدای  هدایای خود به پادشاه هخامنشی هستند. از جمله این ممالک می‌توان به سفیر قوم ماد و یا مادی‌ها، خوزی، هراتی، مصری، پارتی، اسگارتا و.. اشاره کرد. هدایای اهدا شده شامل دشنه، شتر، اسب، دستبند و گلدان، پارچه، جام‌های زرین و... بوده است.
3. کاخ تَچُر: این کاخ در واقع کاخ اختصاصی و زمستانی داریوش اول بوده است. کاخ تچر حدود یک هزار مترمربع با یک اتاق مرکزی و ۱۲ ستون است. به این کاخ تالار آیینه نیز می‌گویند. علت اطلاق این نام به کاخ، وجود سنگ‌های خاکستری صیقل یافته بوده که تصویر افراد در آن منعکس می‌شده است. بر روی دیوارهای پلکان کاخ تچر نقش برجسته‌های گوناگونی وجود دارد. بعد از داریوش بخش‌هایی مانند ایوان و پلکان توسط خشایار شاه و بعد از او نیز توسط اردشیر یکم به این کاخ اضافه شد.
4. کاخ شورا: از نقوش برجسته و دو سر ستون انسان و نام کاخ (شورا) استنباط می‌شود که کاخ شورا مکانی برای مشورت و هم اندیشی با بزرگان و وزرا بوده است. این کاخ با سه در و چندین راهرو به کاخ‌های دیگر راه داشته است. شاخت کاخ شورا در زمان داریوش اول آغاز شد اما در زمان اردشیر اول به اتمام رسید. روی پلکان‌های کاخ نقوش برجسته بزرگان پارسی حک شده که چهره‌ای صمیمی و دوستانه دارند؛ گویا برای رایزنی به دیدار پادشاه می‌روند.
5. کاخ ج: مابین کاخ‌های شورا، تچر و هدیش کاخ "ج" قرار گرفته است. به دلیل آنکه در این کاخ نیز نشانه‌های زیادی باقی نمانده نمی‌توان کاربری دقیقی برای آن تعیین کرد. برخی از باستان شناسان اینجا را محل عبادت و یا نیایشگاه می‌دانند و برخی آنرا کاخی کوچک متعلق به اردشیر سوم می‌دانند. این کاخ از سنگ کوه و خشت بنا شده بود.
6. کاخ هدیش: كاخ هدیش کاخ اختصاصی خشایار شاه بوده و نام خود را از همسر خشایار شاه" هدیش" وام گرفته است. پس از حمله اسکندر این کاخ دچار آسیب و ویرانی بسیاری شد به طوریکه اطلاعات زیادی از این کاخ در دسترس نیست. بی‌گمان نفرت آتنی‌ها از خشایار شاه به علت به آتش کشیدن آتن موجب چنین ویرانی شده است. کاخ هدیش کاخی کوچک و دارای ۳۶ ستون بوده و به کاخ ملکه راه داشته است.
7. کاخ ملکه: این کاخ در مجاورت کاخ هدیش قرار گرفته است. کاخ ملکه دارای اتاق‌های متعدد و همینطور چندین حیاط خصوصی بوده؛ نقش‌هایی از ورود پادشاه با خدمتکاران و همینطور نقش برجسته‌ای از نبرد پادشاه با هیولا در این کاخ قابل مشاهده است. این کاخ اکنون کاربری موزه دارد و شامل یک ایوان، دو نگارخانه و یک تالار است.
8. کاخ صد ستون: کاخ صد ستون نیز کاخی ناتمام بوده و حدود ۵هزار متر مساحت دارد. براساس آنچه از این کاخ باقی مانده ارتفاع ستون‌ها ۱۳ متر بوده و این بنا ۷ پنجره و ۳۶ چراغ دان داشته است. در مقابل کاخ نیز ایوانی با ۳۶ ستون قرار دارد. تالار مرکزی کاخ به شکل مربع ساخته شده و در هر ضلع آن ۲ درب و در مجموع ۸ درگاه داشته است. برخی باستان شناسان کاربری این کاخ را به شکل انبار می‌دانند و برخی نیز به دلیل تزیینات ویژه درکاخ این نظر را رد می‌کنند.
9. خزانه پادشاهی: در بخش شرقی کاخ ملکه با دیوارهایی محکم و قطور قرار گرفته است. این مجموعه شامل یک تالار ۹۹ و یک تالار ۱۰۰ ستونی، چندین سالن و اتاق و دو حیاط خلوت است. اینجا محل نگه داری مجموعه ای از جواهرات طلا و نقره، هدایای ممالک مختلف، ظروف، تندیس‌ها، مهر‌های سلطنتی، الواح گلی و... بوده است. که پس از حمله اسکندر بخش زیادی از این جواهرات و اشیای گرانبها توسط آتنی‌ها به تاراج رفت.
10. کاخ د: در بخش شرقی کاخ خشایار شاه یک فضای روباز قرار دارد که در آن چند قطعه زیر ستون، قلم ستون و سنگ‌های حجاری شده کشف شد. برخی کاوشگران معتقدند که آنجا بنای کاخی بوده است و آنرا کاخ" د"  ناميدند.
11. کاخ ه: در جنوب غربی کاخ و در جوار کاخ هدیش و کاخ ملکه کاخ "ه" قرار گرفته است. این کاخ دارای دو پلکان است. به استناد کتیبه به جای مانده قدمت این کاخ به دوران خشایار شاه و اردشیر یکم بازمی‌گردد. بقایای کنگره‌هایی با تندیس‌های شاخ و گاو در این کاخ قابل مشاهده است.

از بخش‌های مهم دیگر اين مجموعه باید به زیر پایه و یا صفه، خیابان سپاهیان (حد فاصل کاخ ملل و دروازه ناتمام)، پادگان ۳۲ ستون، دروازه ناتمام، باروها و چاه سنگی اشاره کرد.

عجایب تخت جمشید

از شکوه و عظمت بنای تخت جمشید شیراز که بگذریم، باید از عجایب تخت جمشید گفت. در قسمت‌هایی از این بنا با عجایبی روبرو می‌شویم که در زمان خود بی‌نظیر بوده‌اند. و البته در حال حاضر نیز با تمام پیشرفت‌های علمی در حوزه معماری باز هم چنین ساختاری عجیب به نظر می‌رسد؛ اجازه دهید باهم نگاهی به عجایب تخت جمشید بیندازیم.

1. معماری کاخ آپادانا: معماری آپادانا یکی دیگر از عجایب تخت جمشید است. ارتفاع ستون‌ها ۲۰ متر بوده و ۷۲ ستون سقف این کاخ را نگه می‌داشتند. از شگفتی‌های این کاخ  فاصله ستون‌ها، وزن هر ستون (۹۰ تن)، سر ستون‌ها که تندیسی از گاو دو سر و یا شیر دو سر بوده است. چنین شاهکاری تا کنون ساخته نشده است.
2. عدم وجود نقش‌ها و تندیس‌های نبرد: بیش از ۳هزار نقش و تندیس در این مجموعه کشف شده است؛ اما در هیچ یک از این نقوش صحنه‌ای از جنگ و خونریزی یا صف اسرا و برده‌ها وجود ندارد. این مطلب نشان دهنده این است که پادشاهان هخامنشی طرفدار صلح و دوستی و اتحاد اقوام بوده‌اند.
3. آبراهه‌های زیر زمینی: آنچه در بازدید از این مجموعه در معرض دید نیست آبراهه‌های زیر زمینی است. این آبراهه‌ها در واقع سیستم‌های پیچیده فاضلابی هستند که بیش از ۲ کیلومتر طول و ۵ تا ۶ متر عمق دارند. باستان شناسان هنوز در حال کاوش بر روی این آبراهه‌های زیرزمینی هستند. درکاخ‌ها آب جمع شده از طریق ناودان‌ها به سمت این آبراهه‌ها سرازیر می‌شده است.
4. پلکان ورودی: از دیگر عجایب تخت جمشید پلکان‌های ورودی آن است که به قرینه یکدیگر قرار گرفته‌اند. در حین بالا رفتن از این پله‌ها به هیچ وجه احساس خستگی نمی‌کنید، ارتفاع کم پله‌ها شما را خسته نخواهد کرد. در ساخت این پلکان سنگ‌های بزرگ و یک تکه بدون هیچ ملاتی بکار رفته و تنها با بست‌های فلزی محکم شده‌اند.
5. بنای مقاوم به زلزله: معماران این بنا برای ایمن بودن بنا در مقابل زلزله سیستم پی سازی برای آن طراحی کرده بودند که در آن زمان بی‌نظیر بوده است. پی سازی مجموعه تا حدود ۳ متر و پایین‌تر ادامه دارد و دارای پی مستقل است.
6. بنای مقاوم به سیلاب: با تدابیر معماران آن دوران این مجموعه از خطرات ناشی از سیل نیز در امان بوده است. ناودان‌های آجری و قیراندود شده، چاه‌های سنگی، ناودان‌های تنبوشه‌ای و پرشی و کانال‌های روباز از جمله روش‌هایی بوده اند که آن را از سیل حفظ می‌کرده‌اند.
7. شهر پارسه: در روزگاری شهری به نام پارسه در پیرامون تخت جمشید وجود داشته است. این شهر پر رفت و آمد بوده اما اکنون هیچ نشانه‌ای از شهر پارسه وجود ندارد باستان شناسان هنوز امیدوارند بتوانند نشانه‌ای یافته و شهر را از زیر زمین‌های کشاورزی بیرون بکشند.
8. نقش کاخ ملکه بر آرامگاه داریوش: متاسفانه پس از آتش سوزی جز بقایای چند ستون از کاخ ملکه باقی نمانده است. اما کاوشگران با استناد از نقش حجاری شده کاخ ملکه بر آرامگاه کوروش توانستند این کاخ را بازسازی کرده و آن را به صورت موزه درآوردند.
9. الواح نقره و طلادر زیر کاخ آپادانا: داریوش دستور داد تا در زیر پی کاخ آپادانا چهار لوح طلا و نقره و تعدادی سکه قرار دهند. تا بتواند بعد از سال‌ها پیام خود را به گوش آیندگان برساند.
10. الواح گلی: بیش از ۳۰۰۰ گل نوشته کوچک در خزانه شاهی کشف شده است. لوح‌هایی به اندازه کف دست اما با محتوایی خاص و جالب؛ روی این لوح‌های گلی دستمزد کارگران نوشته شده است. این الواح نشان می‌دهند که ۵۰۰ سال پیش از میلاد مسیح برای کارگرانی که در ساخت اين بنا مشارکت داشتند دستمزد مشخص شده است. به علاوه زنان و مردان حقوق یکسانی داشته‌اند.

از دیگر عجایب تخت جمشید مي‌توان به ساخت ستون‌های عظیم الجثه و چاه سنگی، معادن سنگ و پلکان‌های کاخ آپادانا و تندیس‌های ملون اشاره کرد.

تاریخچه تخت جمشید

قلمرو با شکوه هخامنشی در شهر پارسه در سال ۵۱۸  قبل از میلاد بنا شده است. یونانی‌ها به این شهر پرسپولیس می‌گفتند پرسپولیس به معنای شهر پارسی‌ها است. داریوش دامنه کوه مهر (رحمت) را برای ساخت کوشک شاهی خود انتخاب کرد.

در زمان داریوش کبیر کاخ آپادانا، پله‌های اصلی و کاخ تچر ساخته شد. پس از او فرزندش خشایار شاه به میراث پدر بناهای دیگری اضافه کرد. او تالار هدیش را ساخت و تالار صد ستون را طراحی کرد اما نتوانست ساخت این تالار را به اتمام برساند.

پس از خشایار شاه فرزندش اردشیر اول ساخت تالار صد ستون را تکمیل نمود. اردشیر سوم نیز بناهای دیگری به مجموعه کاخ ها افزود. ساخت این بنای با شکوه ۱۵۰ سال به طول انجامید. جالب است بدانید که ساخت آن هیچگاه به اتمام نرسید. پادشاهان هخامنشی یکی پس از دیگری بر این تختگاه جلوس کرده و روزگار می‌گذراندند. تا اینکه در زمان داریوش سوم مورد حمله اسکندر مقدونی قرار گرفت و به آتش کشیده شد.

تخت جمشید کجاست و چگونه به آنجا برویم؟

اگر از هر ایرانی بپرسید که تخت جمشید کجاست؟ بی‌تردید شیراز را پاسخ خواهید شنید. گرچه این پاسخ اشتباه نیست اما باید گفت تخت جمشید در استان فارس و در ۱۰ کیلومتری شهرستان مرودشت قرار دارد. مرودشت شهری در 40 کیلومتری شمال شیراز است که مهمترین اثر باستانی و مایه مباهات ایرانیان را در خود جای داده است. این شهرآب و هوای معتدلی دارد و همه ساله گردشگران زیادی را به سوی خود می‌کشاند.

چگونه از شیراز به تخت جمشید برویم؟

تخت جمشید در استان فارس و در ۱۰ کیلومتری شهرستان مرودشت قرار گرفته است. اگر از شیراز به سمت مرودشت حرکت کنید حدود یک ساعت راه دارید تا به این بنای با شکوه برسید.

برای رسیدن به این مجموعه با شکوه باید از کمربندی شیراز- آباده حرکت کنید؛ نزدیک به شهر مرودشت به یک دو راهی می‌رسید؛ وارد بلوار خلیج فارس شوید در این مسیر رستوران و مهمانپذیر برای استراحت نیز قرار دارد. با ادامه این مسیر و گذر از مرودشت وارد بلوار تخت جمشید خواهید شد از اینجا تا قلمرو هخامنشیان راهی نیست. امکانات این مجموعه شامل هتل، پارکینگ، سرویس بهداشتی، بوستان، مسجد و... می‌شود.

ماجرای بازسازی تخت جمشید

تن زخمی و سوخته تخت جمشید شیراز گفتنی‌های بسیار دارد. آنچه از این بنای با شکوه باقی ماند و در سراسر آن پراکنده بود ستون‌ها و سر ستون‌ها و دیوار‌های فرو ریخته و پلکان‌هایی است که شبیه به مخروبه‌ای بیش نبودند پایه ستون‌های بزرگ و کوچک بی هیچ اندازه گیری روی هم قرار گرفته‌ بودند و آشفتگی در سراسر آن هویدا بود.

تا اینکه در سال ۱۳۴۳ مقامات ایرانی از موسسه‌ ایتالیایی ایزمئو دعوت کردند که برای بازسازی تخت جمشید به ایران بیایند. به این ترتیب گروهی به سرپرستی جوزپه تیلیا و همسرش آن بریت تیلیا وارد ایران شدند.

این گروه با تلاش‌های زیاد راز این کلاف سر درگم را پیدا کردند. آنها قطعه‌های پراکنده و ستون‌های افتاده را در جای خود قرار دادند و پله‌های شکسته و نقوش مخدوش را بازسازی کردند. بازسازی تخت جمشید ۱۴ سال به طول انجامید. بخش‌هایی که توسط گروه تیلیا بازسازی شد شامل پلکان ورودی، دروازه نیمه تمام، سر در شرقی دروازه ملل، برپایی نیم ستون‌ها در کاخ صد ستون، کاخ تچر، پلکان کاخ هدیش و آرامگاه اردشیر است.

به‌علاوه موسسه بنداد تحقیقات هخامنشی نیز از سال ۱۳۵۳ به مدیریت دکتر علیرضا شاپورشهبازی و همینطور حسن راهساز در بازسازی تخت جمشید نقش بسزایی داشتند.

در این نوشتار به مهمترین نماد عظمت ایران و ایرانی سری زدیم از بنا، تاریخچه و از عظمت و شگفتی‌هایش با شما گفتیم و همینطور گفتیم تخت جمشید کجاست و راه رسیدن به آن چگونه است. امید است با تکیه بر علم و دانش باستان شناسی مرمت بخش‌های مختلف این تختگاه انجام شود و به طور کامل بازسازی گردد.

در پایان باید گفت؛ اگر به تاریخ ایران زمین علاقه‌مند هستید بازدید موشکافانه از این اثر کهن را در اولویت سفرتان به شیراز قرار دهید. واژه موشکافانه بیراه در این جمله نیامده است.؛ چه بسیار بازدید کنندگان و گردشگرانی که به قدم زدن در ویرانه‌های تخت جمشید بسنده می‌کنند یا با تعدادی عکس به پایان سفر خود می‌رسند؛ در حالیکه هر دیوار و هر گوشه و تکه‌ای از این بنا در خود رازهای سر به مهر دارد.

توصیه می‌کنیم قبل از سفر و بازدید از تخت جمشید حتما بررسی‌های لازم را در مورد ساختار و  پیشینه آن داشته باشید. چرا که این چنین لذت بازدید از این تختگاه ماندگار چند برابر می‌شود. گرچه باید معرفی تخت جمشید را در چند جلد کتاب گنجاند و در نوشتاری کوتاه نمی‌شود به تمام حقایق و زیبایی‌های این نماد تمدن ایران و ایرانی پرداخت؛ اما سعی ما بر آن بوده که با تخت جمشید با شکوه به اجمال آشنا شوید.

علاقه‌مندان به تاریخ خود مسیر آشنایی بیشتر با این اثر باستانی را می‌دانند. تنها می‌توان آرزرو کرد که این عمارت با شکوه روزی با طرحی زیبا و حفظ امانت داری ساختار و معماری اش به ساخت اولیه برگردد و باز هم موجب شگفتی همگان شود. همانطور که ذکر شد؛ یادگار سلسله هخامنشی متاسفانه مورد بی‌مهری قرار دارد امید است در آینده‌ای نه چندان دور شاهد اتفاقات خوبی در این اثر باشیم. باشد که امانت دار خوبی برای یادگار هخامنشان باشیم.

دیدنی‌های اطراف تخت جمشید

با سفر به تخت جمشید یادتان نرود که سری هم به دیدنی‌های اطراف آن بزنید. اکنون بیایید تا به اتفاق هم با دیدنی‌های اطراف تخت جمشید بیشتر آشنا شویم:

• محوطه نقش رستم: محوطه نقش رستم در فاصله 6 کیلومتری از شمال تخت جمشید قرار دارد. این محوطه جزو مهم‌ترین دیدنی‌های استان فارس محسوب می‌شود. با رفتن به این محوطه، می‌توانید آثار قدیمی همچون آرامگاه‌های سنگی مربوط به دوره هخامنشیان و نقش برجسته‌های پادشاهان ساسانی را ببینید. ناگفته نماند که در محوطه نقش رستم بنایی به نام کعبه زرتشت هم دیده می‌شود.
• نقش رجب: نقش رجب در فاصله 4 کیلومتری از تخت جمشید قرار دارد. در محوطه نقش رستم می‌توانید مراسم تاج‌گذاری پادشاهان ساسانی که بر دل کوه حک شده را از نزدیک ببینید. نقش رجب هم از نظر تاریخی اهمیت بسیار بالایی دارد و حیف است از آن دیدن نکنید.
• مجموعه پاسارگاد: از دیگر دیدنی‌های نزدیک به این جاذبه می‌توان به مجموعه پاسارگاد اشاره کرد. این مجموعه در فاصله 73 کیلومتری شمال شرق تخت جمشید قرار دارد. این مجموعه شامل بناهای تاریخی همچون باغ پادشاهی، آرامگاه کوروش، کاخ دروازه، آرامگاه کمبوجیه و بسیاری از کاروانسراها می‌شود.

بیشتر بخوانید: پاسارگاد کجاست؟ راهنمای بازدید + آدرس و ساعت بازدید

در نهایت بعد از گشت و گذار در تخت جشمید حتما سری هم به خود شیراز بزنید و در شهر گشت و گذار کنید. برای خرید سوغات هم می‌توانید به بازارهای محلی شیراز بروید. از جمله سوغات معروف شیراز می‌توان به  کلوچه شیرازی، مسقطی، یوخه، بادام سوخته، عرقیات گیاهی، قلم زنی، منبت زنی و خاتم کاری اشاره کرد.

اگر به آثار تاریخی با قدمتی چندهزار ساله  و طبیعت علاقه دارید، پیشنهاد می‌کنیم سفر به شهر سوخته زابل و تنگ براق را نیز در برنامه سفرهای آتی خود قرار دهید. در پایان لطفا فراموش نکنید که اگر اطلاعات دیگری از این بنا دارید آن را با ما و سایر همراهان ایرانگرد به اشتراک بگذارید.