نیشابور کجاست؟ مسیر دسترسی + معرفی جاهای دیدنی نیشابور

سرزمین فیروزه‌ای شاید بهترین لقب برای شهر تاریخی نیشابور باشد. شهری در شرق ایران و استان خراسان رضوی که روزگار طولانی پایتخت فرهنگی ایران بوده و آثار دیدنی زیادی را در دل خود جای داده است. این را بزرگانی چون خیام و عطار به‌خوبی بیان می‌کنند و در شهرگردی‌های خود می‌توانید سری به مقبره آن‌ها بزنید. البته برای طبیعت‌گردی هم جاذبه‌های مختلفی در انتظار شماست. سفر به این شهر زیبا را شروع کنیم تا از گذر تاریخی به جغرافیای امروز آن برسیم و گشتی در حال‌وهوای فیروزه‌ای آن بزنیم. جاهای دیدنی نیشابور را ببینیم و با غذاها و سوغات این شهر بیشتر آشنا شویم. 

فهرست مطالب:

• نیشابور کجاست؟
• جاهای دیدنی شهر
• تاریخچه شهر فیروزه
• غذاهای محلی و سوغات
• بهترین هتل‌ها و اقامتگاه‌‌ها

نیشابور کجاست؟ چگونه باید به این شهر برویم؟ 

برای سفر به شهر فیروزه‌ای این بار باید به شرق ایران و دیار خراسان سفر کنید. شهری که شاید کمتر از آنچه که باید شناخته شده، ولی با وجود جاذبه‌های مختلف یکی از بهترین مقاصد برای سفر است. جایی که در گوشه گوشه آن می‌توانید تاریخ را ورق بزنید و با نشانه‌هایی از فرهنگ اصیل ایران بیشتر از همیشه شگفت‌زده شوید. اینجا دومین شهر بزرگ استان خراسان رضوی بعد از مشهد است و در امتداد رشته کوه بینالود قرار دارد. این شهر، یک شهر کوهستانی به‌شمار می‌رود.

برای سفر به شرق ایران راه‌های مختلفی پیش‌روی شماست. از سفر با ماشین شخصی تا هواپیما، قطار و اتوبوس. اگر قصد سفر با هواپیما را داشته باشید، ابتدا باید خود را به مشهد در همسایگی شهر فیروزه‌ای برسانید و سپس با تاکسی یا اتوبوس‌های بین شهری به مقصد بروید. این دو شهر حدود ۱۳۰ کیلومتر با هم فاصله دارند که تقریباً مانند مسیر تهران تا قم است. اگر این مسیر را انتخاب کردید سری هم به جاهای دیدنی مشهد بزنید.

فاصله سرزمین فیروزه‌ها تا تهران حدود ۷۶۵ کیلومتر است که در مسافت زمینی یعنی با اتوبوس و ماشین شخصی حدود ۸ ساعت و نیم زمان می‌برد. مدت زمان سفر هوایی از تهران تا مشهد هم حدود یک ساعت و ۲۵ دقیقه بوده و این سفر از طریق مسیر ریلی ۱۰ ساعت و نیم طول خواهد کشید.

جاهای دیدنی نیشابور

شرق ایران روزگاری یکی از مراکز علمی و فرهنگی ایران بوده و جاذبه‌های بی‌نظیری را در دل خود جای داده است. به‌همین دلیل در سفر به شهر فیروزه‌ها، جاهای دیدنی زیادی در انتظار شماست. از مراکز تاریخی و فرهنگی تا دیدنی‌های طبیعی. برای رفتن به جاهای دیدنی نیشابور و گشت‌وگذار در این شهر تاریخی و شگفت‌انگیز برنامه چند روزه بچینید تا بتوانید تمامی جاذبه‌های شهر و اطراف آن را به‌طور کامل ببینید. 

در ادامه فهرستی از این جاذبه‌ها را در اختیار شما قرار می‌دهیم:

1. آرامگاه خیام: آوازه دانشمند بزرگی‌ مثل خیام که شاید در ایران بیشتر به‌ واسطه اشعارش معروف باشد، در تمام دنیا پیچیده است. ریاضی‌دان، منجم و ادیبی که تقویم شمسی را مدیون او هستیم و یکی از دقیق‌ترین تقویم‌هایی‌ است که در حال حاضر از آن استفاده می‌کنیم.
   عناوین و دانش خیام به همین چند مورد ختم نمی‌شود و هنگامی که به زادگاه او بیایید با مقبره شگفت‌انگیزی روبه‌رو خواهید شد که علاوه‌ بر شاهکار معماری‌اش، تلفیقی از دانش و هنر او را به نمایش می‌گذارد. سازه‌ای که بر مزار او ساخته شده و تلفیقی از دانش ریاضی، نجوم و اشعار اوست.
2. آرامگاه عطار: تفاوتی ندارد، اهل شعر باشید یا نه! عطار از آن دسته شاعرانی‌ است که با تصویر سیمرغ و روایت‌های جذابش در ذهن همه ما جا دارد. شهر فیروزه‌ای زادگاه عطار است و مقبره او در همین شهر قرار دارد. این شاعر و فیلسوف بزرگ در حمله مغول به ایران کشته شد و در حال حاضر مقبره او یکی از جاهای دیدنی نیشابور به‌شمار می‌رود.
3. آرامگاه کمال الملک: در کنار مقبره شاعر بزرگ ایران یعنی عطار، مقبره یکی از برجسته‌ترین نقاشان معاصر یعنی کمال‌الملک قرار دارد. یعنی با رفتن به مقبره هر یک، می‌توانید دو شخصیت بزرگ ایران را در یکجا ملاقات کنید؛ نقاش دربار قاجاری و شاعر بزرگ و راوی سیمرغ در کنار هم. بنای آرامگاه کمال‌الملک بسیار خاص و منحصر به‌ فرد و به‌صورت محدب طراحی شده و از نظر معماری بسیار زیبا و چشم‌نواز است.
4. مسجد جامع شهر: از بزرگان این شهر کمی فاصله بگیریم، به بناهای تاریخی آن می‌رسیم. در تمامی شهرها مسجد جامع یکی از مهم‌ترین آثار تاریخی به‌ شمار می‌رود. در شهر سنگ‌های فیروزه‌ای هم این مسجد در دوران تیموریان ساخته شده و معماری آن به سبک همین دوران است. این بنا چهار ایوان دارد و تزیینات زیبایی از جمله کاشی‌های معرق و هفت رنگ در آن به‌کار رفته است. همچنین کتیبه‌هایی به خط نسخ و ثلث و کوفی با رنگ‌های مختلف رنگ طلایی، فیروزه‌ای، زرد و غیره در آن وجود دارد.
5. بازار سرپوش: یکی از قدیمی‌ترین دیدنی های نیشابور بازار سرپوشیده شهر است. در این بازار می‌توانید تاریخ را در یکی از بزرگ‌ترین مسیرهای تجاری شرق به غرب ایران ورق بزنید. بازار سرپوشیده شهر در واقع تنها بخش به‌ جا مانده از بازار بزرگی است که در گذشته از «دروازه مشهد» آغاز و در «دروازه عراق» به پایان می‌رسید. ساخت این بازار در دوران صفویه آغاز شد و در حکومت‌های بعدی یعنی زندیه تا قاجار و پهلوی ادامه پیدا کرد و آن را گسترش دادند.
6. کاروانسرای شاه‌عباسی: بیشتر بناهای تاریخی شهر، به دوران حکومت تیموریان می‌رسند؛ زمانی که این شهر پایتخت فرهنگ ایران بود و به‌همین دلیل هم مراکز و بناهای زیادی در آن ساخته شد. اما این جاذبه‌ها مختص به یک دوره نیستند و در گوشه‌وکنار شهر می‌توانید بناهایی مثل کاروانسرای شاه‌عباسی پیدا کنید که در دوران شاه عباس صفوی و با همان سبک معماری ساخته شده است. این کاروانسرا که در گذشته خارج از دروازه‌های شهر بود، در حال حاضر در بافت شهری قرار دارد و به‌ عنوان موزه مورد استفاده قرار گرفته است.

انتظار نداشته باشید جاذبه‌های گردشگری شهری تاریخی و فرهنگی که روزگاری آوازه‌اش در دنیا پیچیده بود، به همین چند جای دیدنی ختم شود. در این شهر تاریخی می‌توانید جاذبه‌های زیادی را ببینید که در ادامه فهرست سایر این اماکن دیدنی را در اختیار شما قرار می‌دهیم.

• قدمگاه امام رضا
• گنبدهای شه‌میر
• باغ و عمارت امین الاسلامی
• افلاک نمای خیام
• چنار کهنسال روستای درخت جوز
• شهر تاریخی شادیاخ
• دهکده چوبی
• گرمابه گلشن
• قلعه لک لک آشیان
• گرمابه مرمر
• آب انبار بازار نو
• رباط شاه‌عباسی
• بقایای شهر قدیم
• سرای زهدی
• آرامگاه بی‌بی‌شطیطه

در بین جاهای دیدنی اطراف شهر هم می‌توانید کمی طبیعت‌گردی کرده و حال و هوای خود را عوض کنید. از جمله این جاذبه‌های طبیعی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

• آبشار گزینه
• آبشار بار
• غار سرنی
• آبشار بوژان
• منطقه باغرود
• دره هفت غار

روستاهای اطراف نیشابور

حالا سری به روستاهای اطراف بزنیم. جایی که می‌توانید نفسی در آن تازه کرده و اگر اهل طبیعت‌گردی باشید، از سفر خود حسابی لذت ببرید. در ادامه برخی از روستاهایی که از دیدنی های نیشابور هستند را معرفی کرده‌ایم. این روستاها عبارتند از:

• دهکده چوبی: یکی از جذاب‌ترین و منحصربه‌فردترین جاهای دیدنی نیشابور در تابستان، دهکده چوبی است. تمام بناهای این دهکده از جنس چوب هستند. مسجد آن هم در دنیا بی‌نظیر و اولین مسجد چوبی ایران به شمار می‌رود که شبیه به یک کشتی وارونه طراحی شده و ساخت آن حدود ۲ سال زمان برده است.
• روستای بوژان: روستای پلکانی که تصویر ماسوله در شمال ایران را پیش چشم شما زنده می‌کند و یکی از زیباترین روستاها با جاذبه‌هایی مثل آبشار و چشمه است.
• روستای برفریز: روستایی کوهستانی که در دامنه کوه بینالود قرار دارد و مقصد کوهنوردان و طبیعت‌گردان زیادی است.
• روستای اردوغوش: یکی از روستاهای قدیمی اطراف شهر که دارای بناها و آب‌انبارهای تاریخی است.

تاریخچه نیشابور و زندگی در این شهر 

قدمت این شهر کهن به قبل از میلاد مسیح می‌رسد که در آن دوران به نام شادیاح شناخته می‌شد. در دوران هخامنشیان و ساسانیان به‌ عنوان یکی از مهم‌ترین مقرهای حکومتی به‌شمار می‌رفته و موقعیت استراتژیکی داشته است. تا جایی که در دوران ساسانی، این شهر نام خود را هم از پادشاه یعنی شاپور گرفته است. برخی معنی نام شهر را «نهاده شاپور» می‌دانند. 

البته که نام اولیه اینجا «ابرشهر» بوده و تا قبل از اسلام نام‌های مختلفی را به خود دیده است، ولی از زمانی که شاپور ساسانی آن را به عنوان مقر حکومتی انتخاب کرد، نام شهر بر آن ثابت ماند. در اوستا هم به‌نام «رئونت» به معنی «جلال و شکوه» از آن یاد شده است.

در زمان تیموریان، خراسان چهار بخش اصلی داشته که شامل هرات، مرو، بلخ و این شهر بوده و این شهر در آن دوره یکی از مهم‌ترین مراکز حکومتی به‌شمار می‌رفته است. در طول دوران تاریخی هم این شهر همچنان یکی از مهم‌ترین شهرهای ایران بوده و اهمیت زیادی داشته است.

در حال حاضر سرزمین فیروزه‌ها شهری فرهنگی و تاریخی در نقشه ایران به‌شمار می‌رود که در کنار تمامی نشانه‌های کهن خود، مانند سایر شهرها چهره مدرن را هم به خود دیده است. از بافت روستایی که فاصله بگیریم، داخل شهر جاذبه‌های مدرن زیادی وجود دارد که در سفر خود می‌توانید آن‌ها را ببینید. برای مثال مراکز خرید، پیست اسکی مجهز و همچنین کافه و رستوران‌های مختلف از جمله این جاذبه‌های شهر هستند.

بهترین فصل سفر به شهر سنگ‌های فیروزه

شهر کهن فیروزه‌ای در منطقه کوهستانی و در دامنه رشته کوه بینالود قرار گرفته است. پس برای سفر به این شهر، چندان نمی‌توان روی فصل‌های سرد حساب باز کرد. مگر اینکه به هوای تفریحات زمستانه مثل اسکی به اینجا بیایید. اما اگر قصد گشت‌وگذار در شهر و روستاهای اطراف آن را دارید، بهترین فصل بهار است. در این فصل خنکی هوا و تازگی طبیعت با هم ترکیب می‌شوند تا سفر لذت‌بخشی را در شهر و اطراف آن تجربه کنید.

تابستان‌های این شهر هم نسبتا گرم است و چندان چنگی به دل نمی‌زند اما اگر قصد طبیعت‌گردی و بازدید از دیدنی های نیشابور را داشته باشید، روستاهای اطراف، خنک و ییلاقی و برای یک سفر خنک مناسب هستند. اوایل پاییز هم فصل مناسبی برای سفر به این منطقه است. البته اگر حواستان به سرمای هوا باشد و لباس گرم همراه خود ببرید.

غذاهای محلی و سوغات نیشابور چیست؟

معروف‌ترین سوغاتی شهر، سنگ‌های فیروزه با شهرت جهانی‌ است. این شهر بزرگ‌ترین معدن فیروزه در جهان را دارد. پس بی‌دلیل نیست که مهم‌ترین سوغاتی آن هم این سنگ ارزشمند باشد. البته هنر در این شهر در اوج خود قرار دارد و صنایع دستی مختلفی مثل سفالگری، لعاب‌کاری، حصیربافی و کاشی‌کاری را می‌توانید در فروشگاه‌های مختلف و به‌ ویژه در بازار سرپوش پیدا کنید.

از سوغاتی‌ها که بگذریم نوبت به شکم‌گردی در شهر می‌رسد. غذاهای سنتی اینجا بسیار متنوع است و می‌توانید انواع خوراک، آبگوشت، آش، کوکو و سایر انواع غذاها را در آن پیدا کنید.

• انواع اشکنه: بلغورتروش، شیره، قروت، رواس، آوجیج، گورجه، عدس بانجو
• انواع آش، سوپ و حلیم: حلیم سنتی، بغربور، بلغور، بلغورشیر، اماج، حولبه برینج، محرا، قروت، جوشوره، زیرک جوش، کشته جوش، تییش، کمای، بیلماق
• انواع آبگوشت و خورشت: ریواس، گینگر، یتیمچه، آبگوشت سنتی
• انواع خوراک‌های گیاهی، کوکوها و بورانی‌ها: گزری، سیر، اسفناچ، عدس، علف بندو، عجار، سبزی، پونه، کدو، بانجو، دلمه
• انواع خوراک‌های شیری: گرماس، فله، شیربرنج، سیکی یارما، دلَمَه، ماست پوستی،
• سایر خوراک‌ها ترکیبی: توخم شیره، چربی شیرین یا نن شیره، تلخان، نُن قاتُقُ، کیشده جوش، چُزمه، کچین

 بهترین هتل‌ها و اقامتگاه‌های نیشابور

در این شهر تاریخی می‌توانید سراغ هتل، بومگردی، سوئیت و سایر انواع اقامتگاه‌ها بروید. این شهر تنوع زیادی در اختیار شما قرار می‌دهد که با هر بودجه‌ای امکان سفر را برای شما فراهم خواهد کرد. 
هتل‌های شهر شامل هتل‌های یک تا چهار ستاره هستند که از میان آنها می‌توان به هتل کمال‌المک و هتل امیران اشاره کرد. هتل آپارتمان‌ها هم با امکانات مختلف وجود دارند. سوئیت و انواع خانه‌های بومگردی را هم می‌توانید در اطراف شهر و روستاها هم پیدا کنید و اقامت متفاوتی را تجربه کنید.

ایرانگرد، اطلاعات لازم برای سفر را به‌طور کامل در اختیار شما قرار می‌دهد و می‌توانید به اقامتگاه‌ها، جاهای دیدنی و سایر اطلاعات لازم برای سفر دسترسی داشته باشید. ضمن اینکه تورهای گردشگری برای مقاصد مختلف را به شما معرفی می‌کند تا دغدغه‌ای برای برنامه‌ریزی سفر خود نداشته باشید.