دره کول خرسان: راهنمای سفر (1402) به تنگه کول خرسون یا ارواح

اگر در زمینه طبیعت‌گردی تجربه کافی دارید و عاشق سفرهای ماجراجویانه هستید، این مطلب از ایرانگرد را از دست ندهید. در این مقاله قصد داریم سفری به دره کول خرسان در جنوب غرب ایران و شهر دزفول داشته باشیم؛ جاذبه طبیعی که بسیار زیبا، شگفت‌انگیز و در عین حال خطرناک است. به‌همین علت به افراد کم تجربه توصیه می‌شود که به تنهایی به این منطقه سفر نکنند و حتما از راهنمای سفر کمک بگیرند. اما اگر شما یک طبیعت‌گرد حرفه‌ای هستید و دوست دارید بدانید دره کول خرسان کجاست، چطور باید به آن سفر کنید، چه جاهای دیدنی اطراف دره وجود دارد و در این سفر کجا می‌توانید اقامت داشته باشید، به مطالعه این راهنمای گردشگری ادامه دهید تا با یکی از هیجان‌انگیزترین و مخوف‌ترین مکان‌های طبیعی ایران آشنا شوید.

دره کول خرسان کجاست؟ چگونه باید به این دره رفت؟ 

در استان خوزستان و در نزدیکی شهرستان دزفول جاذبه دیدنی خارق‌العاده‌ای وجود دارد که تحت عنوان دره ارواح، تنگه ارواح یا کول خرسون شناخته می‌شود. جایی که با دیوارهای بلند طبیعی، چشمه‌های آب فراوان، نیزار و درختان بید از شما استقبال می‌کند. این دره شگفت‌انگیز و تماشایی امتداد رشته کوه زاگرس است و در همسایگی شهرستان‌های اندیمشک (44 کیلومتر)، اهواز (180 کیلومتر) و دزفول (35 کیلومتر) قرار دارد. بنابراین برای رسیدن به دره کول خرسان باید ابتدا به استان خوزستان و شهرستان دزفول بروید. در 28 کیلومتری جاده شیهون تابلوهای راهنمای دره خودشان را به شما نشان می‌دهند.

برای رسیدن به این مکان دیدنی چندین راه مختلف وجود دارد که می‎‌توانید متناسب با موقعیت مکانی و سلیقه شخصی بهترین مسیر را برای خود انتخاب کنید. از این میان می‌توان به مسیرهای زیر اشاره کرد.

• مسیر اول از کیلومتر 28 جاده شیهون و نزدیک به روستای بیشه بزان عبور می‌کند. در این مسیر پس از حدود یک ساعت و نیم پیاده‌روی به دره می‌رسید.
• مسیر دوم از منطقه چغامیش، روستای اسلام آباد و بلوار شهدای پلیس دزفول آغاز می‌شود.
• مسیر سوم هم از روستای پا قلعه عبور می‌کند.

فرقی ندارد از کدام مسیر به دره ارواح می‌روید. در هر صورت چیزی حدود چهار کیلومتر پیاده‌روی در پیش دارید و باید از میان دامنه‌های پرشیب و درختان سدر، انگور، پسته، انجیر وحشی و نیزارها عبور کنید. بنابراین از همان ابتدا آماده دیدن جلوه‌های زیبای طبیعت باشید و حتما مجهز به این منطقه سفر کنید. همچنین پیشنهاد می‌کنیم از افراد محلی برای پیمایش مسیر کمک بگیرید و پیش از تاریک شدن هوا به روستا بازگردید.

چرا باید از کول خرسون بازدید کنیم؟ 

بازدید از تنگه کول خرسون می‌تواند مهیج‌ترین و خطرناک‌ترین سفر عمرتان باشد. به همین علت اگر تجربه کافی در طبیعت‌گردی ندارید یا اگر تجهیزاتتان کافی و مناسب نیست، لطفا فکر این سفر را از سرتان بیرون کنید. با ورود به این منطقه دیواره‌هایی به عمق 200 متر شما را احاطه می‌کنند. در برخی نقاط دره فاصله دیواره‌ها به قدری کم می‌شود که حتی مشاهده آسمان امکان پذیر نیست. در تمام طول دره باریکه‌های آب در جریان هستند. 

پس از کمی پیاده‌روی در بستر دره، به یک دو راهی می‌رسید. اگر از سمت راست بروید پس از چهار ساعت پیاده‌روی صدای رودخانه دز به گوشتان می‌رسد؛ رودخانه‌ای خروشان که دمای آن گاهی به منفی بیست درجه می‌رسد و تندآب و گردآب زیادی دارد. توصیه می‌کنیم اگر شناگر حرفه‌ای نیستید در این آب شنا نکنید. زیرا برای شناکردن حتما باید تجهیزات مناسب و آمادگی جسمانی بالایی داشته باشید. پیاده‌روی در این مکان دیدنی و دیدن بافت طبیعی یا شنا در رودخانه تنها دلایلی نیستند که باعث جذابیت این منطقه می‌شوند. در اطراف این دره جاذبه‌ها و تفریحات زیادی وجود دارد که در ادامه به آن می‌پردازیم.

جاهای دیدنی اطراف دره کول خرسان

1- دریاچه و سد دز: یکی از جاذبه‌های دیدنی اطراف دره، سد و دریاچه دز است. این دریاچه با آبی زلال و شفاف در پشت سد قرار دارد و تحت عنوان دریاچه شیهون نیز شناخته می‌شود. این مکان برای شنا و استراحت مناسب به نظر می‌رسد. سد دز هم که به نوبه خود تماشایی و جالب توجه است. در حال حاضر این سد پنجاهمین سد مرتفع دنیا به شمار می‌رود.

2- قلعه شاداب: از سد دز که عبور کنید به یکی از حیرت‌انگیزترین جلوه‌های طبیعت، یعنی قلعه شاداب می‌رسید. جایی که به‌عنوان بزرگ‌ترین قلعه طبیعی ایران شناخته می‌شود و حدود 10 کیلومتر طول دارد. برای رسیدن به این قلعه مسیر سختی پیش رو دارید؛ مسیری که معمولا توسط دامداران مورد استفاده قرار می‌گیرد. زمین شناسان و باستان شناسان معتقدند قلعه شاداب بر اثر فرسایش در دوره چهارم زمین شناسی به وجود آمده و می‌گویند از دوره ساسانی افرادی ساکن این دژ مستحکم بوده‌اند.

3- حوضچه گهر: در انتهای این دره یک غار قوسی شکل وجود دارد که با گذر از آن به حوضچه‌ای به طول پنجاه متر و عرض سه متر می‌رسید. موقعیت مکانی حوضچه گهر باعث شده است افراد کمی تجربه دیدار از آن را داشته باشند؛ زیرا پیمایش دره و غار انتهای آن کار آسانی نیست و نیاز به تجربه و مهارت کافی دارد.

4- چال کندی: در بخش انتهایی دره ارواح یک منطقه ناامن و هیجان‌انگیز وجود دارد که همزمان خشم، قدرت و زیبایی طبیعت را به شما نشان می‌دهد. چال کندی یا گرداب مرگ جایی است که کول خرسون به رود دز می‌رسد و تاکنون جان بسیاری از گردشگران را گرفته است. به همین علت توصیه می‌کنیم اگر تجربه کافی ندارید به این منطقه نزدیک نشوید.

چه زمانی به کول خرسون سفر کنیم؟

تا این‌جای مطلب بارها تاکید کردیم که اگر مهارت کافی در طبیعت‌گردی ندارید، فکر این سفر را از سرتان بیرون کنید. بعد از این موضوع مهم‌ترین کار برای سفر به کول خرسان انتخاب زمان مناسب سفر است؛ زیرا بر طبق گزار‌ش‌های موجود اختلاف دمای کول خرسون با شهر دزفول بسیار زیاد و قابل توجه بوده و بنابراین برخلاف انتظار نمی‌توانید فصول سرد سال را برای سفر به دره ارواح انتخاب کنید. زیرا ممکن است در پاییز و زمستان گرفتار سیلاب‌های کشنده منطقه شوید. ارتفاع این سیلاب‌ها گاهی به 15 متر می‎‌رسند.

بر همین اساس می‌توان گفت که بهترین زمان سفر به این منطقه اواسط خرداد و اوایل تابستان است. یعنی زمانی که باران‌های بهاری و احتمال بروز سیل کم می‌شود. اما شرط احتیاط حکم می‌کند که قبل از آغاز سفر گزارش‌های هواشناسی را بررسی کنید و در صورت امکان از طریق مردم محلی یا تورهای گردشگری از وضعیت هوا مطمئن شوید.

 اقامت در سفر به کول خرسون

برای اقامت در این منطقه گزینه‌های زیادی پیش رو ندارید و اگر بخواهید شب را در منطقه سپری نمایید، باید وسایل کمپ به همراه داشته باشید و چادر بزنید. به این منظور به تجهیزاتی مانند چادر مسافرتی، کیسه خواب و زیرانداز و مهارت کافی نیاز دارید. به خاطر شرایط منطقه و دور بودن از روستا بهتر است به‌صورت گروهی کمپ کنید. اما اگر مانند اکثر گردشگران قصد دارید شب را در دزفول سپری نمایید، می‌توانید از اقامتگاه‌های گردشگری موجود در شهر استفاده کنید. برخی از این اقامتگاه‌ها عبارتند از:

• اقامتگاه گردشگری مهر واقع در روستای پاقلعه
• اقامتگاه بومگردی خانه پامنار واقع در 46 کیلومتری دزفول و روستای پامنار
• اقامتگاه روستایی گشتاسب واقع در روستای پامنار
• اقامتگاه روستایی دز واقع در روستای پامنار
• هتل جهانگردی واقع در میدان امام حسین دزفول

اکثر این اقامتگاه‌ها فاصله کمی با دره کول خرسان دارند؛ بنابراین توصیه می‌کنیم بعد از بازدید از دره به شهر بازگردید تا شب را در امنیت کامل سپری نمایید. بد نیست بدانید که این اقامتگاه‌ها امکانات و تجهیزات کافی دارند و برای اقامت در آن‌ها به وسایل خاصی نیاز ندارید. 

نکات مهم در سفر به دره کول خرسان

دره کول خرسان مانند مکان‌های دیدنی‌ دیگری نیست که کوله پشتی را بردارید و بروید به دل طبیعت. این دره با کسی شوخی ندارد و تاکنون افراد زیادی را گرفتار خود کرده است. بنابراین در این سفر باید حسابی مجهز و آماده باشید و نکات زیادی را در نظر بگیرید. از جمله موارد زیر:

• برای دره نوردی باید مهارت و آمادگی جسمانی کافی داشته باشید
• داشتن تجهیزات ایمنی الزامی است؛ مواردی مانند کلاه، کفش مناسب و ایمن، دستکش، زانو بند، لباس مناسب و...
• ارتفاع زیاد دیوارها، کم شدن فاصله آن‌ها در برخی نقاط و احتمال سقوط سنگ می‌تواند خطرناک باشد. بنابراین در هنگام دره‌نوردی هوشیار باشید.
• در برخی نقاط دره فاصله دیواره‌ها از هم بسیار کم می‌شود. به طوری که تنها یک نفر (گاهی به سختی) امکان عبور دارد. بنابراین اگر فضاهای تنگ و بسته برای شما ترسناک هستند، از این سفر اجتناب کنید.
• اگر به اندازه کافی در شنا مهارت ندارید، وارد رودخانه دز نشوید. عمق و قدرت آب رودخانه در برخی نقاط بسیار زیاد می‌شود.
• آب آشامیدنی، نقشه و جی‌پی‌اس، کفش و لباس اضافه، باتوم، لباس گرم و لباس ضد آب، وسایل کمک‌های اولیه، دارو، غذا و میان وعده، کیسه خواب، چادر مسافرتی، پتو، چراغ قوه و... از جمله وسایلی هستند که در این سفر باید به همراه داشته باشید.
• بهتر است تنها به این سفر نروید و از تور کول خرسان استفاده کنید.
• انتخاب زمان مناسب سفر مهم‌ترین نکته‌ای است که باید مد نظر قرار دهید. تصور نکنید چون کول خرسان در شهر دزفول قرار دارد باید در ماه‌های سرد سال به آن سفر کنید. زیرا در این زمان باران‌های سیل آسا می‌توانند خطرآفرین باشند.

در این مطلب سفری به دزفول داشتیم و به اینکه دره کول خرسان کجاست، اشاره کردیم و تاکید کردیم که این مکان در عین زیبایی بسیار خطرناک است. به همین خاطر توصیه می‌کنیم با گروه یا تور کول خرسان به آن سفر کنید. در این بین تورهای گردشگری ایرانگرد می‌توانند انتخاب بسیار خوبی باشند. در طی سفر از جاذبه‌های دیدنی اطراف دره غافل نشوید؛ مواردی مانند آبشار شوی، مسجد جامع دزفول، دستکنده‌ها، دره توبیرون و صوفی احمد. 

اگر به این منطقه سفر کردید و تجربه‌ای از آن دارید، نظرات و تجربیات خود را در بخش دیدگاه‌ها با ما به اشتراک بگذارید. تجربیات شما راهنمای بسیار خوبی برای سایر گردشگران هستند. از همراهی شما سپاس‌گزاریم و منتظر نظرات ارزشمندتان هستیم.