منطقه شکار ممنوع حنا کجاست؟ راهنمای سفر (1402) به بهشتی گمشده اصفهان

اگر می‌خواهید به منطقه‌ای بکر سفر کنید که تنوع بالایی از گیاهان و جانوران را داشته باشد و حتی  در ظهر تابستان هم، خنکی آب‌وهوای کوهستانی شما را سرحال بیاورد، منطقه حفاظت شده حنا مقصد مناسبی برای سفر شماست. در این مطلب شما را با موقعیت مکانی و چگونگی دسترسی به این مکان، ویژگی‌های جانوری و گیاهی، سد و دریاچه حنا و بهترین زمان سفر به این منطقه آشنا خواهیم کرد.

فهرست مطالب: 

• منطقه شکار ممنوع حنا کجاست؟
• گشت‌و‌گذار در منطقه
• سد و دریاچه حنا
• بهترین زمان سفر

منطقه شکار ممنوع حنا کجاست؟

منطقه حفاظت شده حنا در بخش جنوبی استان اصفهان و در فاصله 200 کیلومتری مرکز استان واقع شده است. این منطقه تماشایی بین سمیرم و شهر حنا قرار گرفته و از شهر سمیرم سی کیلومتر و از شهر حنا تقریبا ده کیلومتر فاصله دارد.

برای آن که خود را به این منطقه برسانید لازم است از جاده جنوبی شهر اصفهان خارج شوید و به سمت شهرضا حرکت کنید. پس از آنکه به شهرضا رسیدید، به طرف سمیرم بروید و سپس از مسیر جنوبی شهر سمیرم به سمت شهر حنا حرکت کنید. اگر از شهرهای جنوبی قصد سفر به این مقصد را دارید، می‌توانید در ابتدا خود را به یاسوج یا شیراز برسانید. فاصله این مکان دیدنی از شهر شیراز 320 کیلومتر و از شهر یاسوج 160 کیلومتر است. بنابراین می‌توانید سری به جاهای دیدنی شیراز و یاسوج هم بزنید.

 اگر از شهر یاسوج حرکت می‌کنید، باید از جاده شمالی خارج شوید تا پس از گذشتن از سه‌ریز، دارشاهی، بطاری، سمرون، گزدان، رودشتی، گروزه و کتا به قرح برسید. به محض رسیدن به قرح جاده را به راست بپیچید تا وارد مسیر یاسوج به سمیرم شوید. به مسیر ادامه دهید تا به دوراهی برسید و در دوراهی به راست بپیچید. پس از گذشتن از تنگ‌خشک به شهر حنا خواهید رسید.

مناسب‌ترین مسیر برای رسیدن به این منطقه جاده سمیرم به شهر حناست، اما در بخش شمالی منطقه محافظت شده، جاده‌ای به سمت روستای اسلام‌آباد نیز وجود دارد که برای دسترسی از این جاده نیز می‌توان استفاده نمود.

گشتی در منطقه حفاظت شده حنا بزنیم

منطقه حفاظت‌شده حنا مساحتی بالغ بر 18750 هکتار دارد و در دل خود دو نوع اکوسیستم کاملا متفاوت را جای داده است که شامل اکوسیستم خشکی یا کوهستانی و اکوسیستم آبی می‌شود. در بخش کوهستانی رشته‌کوهی بلند قرار دارد که به آن رگ حنا گفته می‌شود. قله‌های نسبتا مرتفعی به نام‌های سنگ رستم و نفه در این رشته‌کوه واقع شده‌اند که نزدیک به سه هزار متر ارتفاع دارند. از این کوه‌ها رودهای بسیاری همچون شش بلوکی، بهمن‌زاده، حنا و رحیمی جریان می‌یابند که در نهایت به بخش آبی وارد شده و به دریاچه سد حنا می‌ریزند. در ادامه بیشتر با این سد و دریاچه حنا و ویژگی‌های آن‌ها آشنا خواهیم شد.

پوشش گیاهی و جانوری منطقه حنا

به دلیل آنکه در منطقه شکار ممنوع حنا هم کوه و هم دریاچه وجود دارد، گیاهان و جانوران این منطقه بسیار متنوع هستند. شرایط جوی، آب‌وهوا و موقعیت جغرافیایی باعث شده است تا گیاه‌شناسان نگاهی ویژه به این منطقه داشته باشند. در سال 1389 تحقیقاتی برای شناسایی گونه‌های گیاهی موجود در این منطقه انجام شد که طی آن ثابت شد 307 گونه مختلف گیاهی در بخش‌های مختلف منطقه حنا وجود دارد که از میان آن‌ها گل ستاره‌ایان یا همان کاسنیان با اسم علمی Asteraceae با بیشترین تنوع در جنس و گونه مشاهده می‌شود. 

حدود 54 گونه از میان گونه‌های شناسایی شده گیاهان در معرض خطر انقراض قرار دارند. گونه‌های گیاهان دارویی معطر بسیاری یعنی در حدود 76 گونه، به‌خصوص در اکوسیستم کوهستانی قابل مشاهده است که از آن‌ها می‌توان در محصولات دارویی، آرایشی و بهداشتی و غذایی استفاده کرد.

از گیاهان قابل مشاهده در کوهپایه‌ها می‌توان به باریجه با گل‌های زیبا و زرد رنگش، گون گزی، خوشک یا برگ بویی زاگرس اشاره کرد. گیاهان بسیاری نیز در مسیل‌ها می‌رویند که رایج‌ترین آن‌ها گیاه Astragalus microcephalus است که از خانواده باقالی‌ها به شمار می‌رود. در مناطق صخره‌ای نیز گیاهان متنوعی وجود دارد که از میان آن‌ها می‌توان جعفری کوهی، درخت ارژن یا بادام کوهی و مرزه را نام برد. در مناطق با چرای مفرط نیز گیاهانی همچون گاوچاق‌کن یا جزه، هزار خار یا سیاپوشک و گونه‌هایی از تاج خروسیان شناسایی شده است. 

به سبب آب‌وهوای مناسب و وجود دریاچه در کنار کوهستان شرایطی ایجاد شده است تا گونه‌های جانوری متنوعی در این منطقه شکار ممنوع دیده شوند. پستاندارانی مثل کل، قوچ وحشی و میش در قسمت کوهستانی و پستاندارانی همچون سمور در نزدیکی بخش دریاچه‌ای و آبی حضور دارند. انواع لاکپشت، مارمولک و مارهایی مثل افعی و چلیپر نیز در منطقه به چشم می‌خورند. از دیگر جانوران می‌توان به پرندگانی که به دو گونه سکونت دائم یا مهاجر هستند، اشاره کرد. وجود دریاچه باعث شده است تا پرندگان مهاجر به حضور در منطقه ترغیب شوند و در فصل زمستان برای تغذیه و تخم‌گذاری سری به این منطقه بزنند. آبزیان منطقه نیز شامل هفت گونه آبزیان بومی و دو گونه آبزیان پرورشی می‌شوند.

سری به سد و دریاچه حنا بزنیم

همان طور که پیش‌تر گفته شد، رودخانه‌های بسیاری از دل بخش کوهستانی این منطقه سرازیر می‌شوند. برای آنکه آب این رودخانه‌های پرخروش هدر نرود، در سال 1373 سد خاکی حنا افتتاح شد. این سد علاوه بر جلوگیری از هدر رفت آب، کمک شایانی به تامین آب اراضی کشاورزی در اطراف منطقه و ایجاد استخرهای پرورش ماهی در اطراف دریاچه حنا کرده است. 

دریاچه حنا در کم‌آب‌ترین زمان سال مساحتی بالغ بر 520 هکتار و در پرآب‌ترین فصول، مساحتی بالغ بر 890 هکتار دارد. عمق دریاچه نیز می‌تواند از دو متر تا سی متر بر اساس محل و فصل سال متفاوت باشد. معمولا بخش‌های نزدیک‌تر به سد عمق بیشتر و عرض کمتری نسبت به بخش‌های دورتر از سد و کناره‌های دریاچه دارند. این تنوع عمق به حیات جانوری نیز کمک کرده است. به این صورت که گونه‌های متنوع‌تری از آبزیان می‌توانند در بخش‌های مختلف دریاچه که دارای عمق‌های متفاوت است، زندگی کنند. حضور پرندگان مهاجر در منطقه نیز یکی دیگر از فواید این دریاچه است. به طور کلی چیزی در حدود پنجاه میلیون مترمکعب آب به طور سالیانه در این دریاچه ذخیره می‌شود و می‌تواند آب لازم برای آبیاری دو هزار و پانصد هکتار از زمین‌های کشاورزی را تامین کند.

رودخانه شش‌بلوکی که از شمال‌شرق و شرق دریاچه سرچشمه می‌گیرد، رودخانه رحیمی که مسیر خود را از کوهستان‌های شمال دریاچه یا همان منطقه دلما آغاز می‌کند، شاخه‌های رودخانه سمیرم همچون رودخانه حنا و رودخانه بهمن‌زاده با جریان دائمی از رودخانه‌های مهم در تامین آب دریاچه حنا هستند.

بهترین زمان برای بازدید از منطقه حفاظت شده حنا

به سبب آنکه بخش زیادی از این منطقه تماشایی را کوهستان‌های باشکوه پوشانده است، آب‌وهوای کوهستانی و خنکی دارد. متوسط دمای هوای سالیانه در شهر سمیرم که در نزدیکی منطقه حنا واقع شده، 10 درجه سانتی‌گراد است. همچنین متوسط بیشترین دمای سمیرم در سال حدودا 17 درجه سانتی‌گراد و متوسط کمترین دمای آن در سال سه‌ونیم درجه سانتی‌گراد ثبت شده است. از این اعداد و ارقام می‌توان این گونه برداشت کرد که این منطقه در زمستان‌ها آب‌وهوای سرد و در تابستان آب‌وهوای معتدل و مطبوع دارد. 

بارش در شهرستان سمیرم نسبتا زیاد بوده و متوسط سالیانه آن 400 میلی‌لیتر اعلام شده است که بیشترین بارش در فصل زمستان با 58 درصد و سپس در فصل پاییز با 27 درصد از کل بارش‌های سالیانه دیده می‌شود. در مجموع اگر قصد سفر به این طبیعت باشکوه را دارید، بهار و تابستان زمان مناسب‌تری برای آغاز ماجراجویی در دل منطقه حناست. در نیمه اول سال دمای هوا شما را اذیت نخواهد کرد و می‌توانید بیشترین لذت ممکن را از سفر ببرید.

منطقه شکار ممنوع حنا یک منطقه خوش‌آب‌وهوا در جنوب استان اصفهان است که بین دو شهر سمیرم و حنا واقع شده و تا مرکز استان یعنی اصفهان حدودا 200 کیومتر فاصله دارد. برای رسیدین به این مقصد باید از سمیرم 30 کیلومتر به طرف جنوب بروید. وجود اکوسیستم کوهستانی در کنار سد و دریاچه حنا، فضایی شگفت‌انگیز برای گیاهان و جانوران منطقه به وجود آورده است. 

طیف وسیع گیاهان باعث شده تا گیاه‌شناسان بسیاری در مورد حیات گیاهی منطقه تحقیق کنند. گیاهان در کوهپایه‌ها، مسیل‌ها، صخره‌ها و مراتع چرا دیده می‌شوند. پستانداران، پرندگان، خرندگان و آبزیان بسیاری نیز در این محدوده به چشم می‌خورند. 

دریاچه زیبای حنا که پشت سدی به همین نام قرار گرفته است، هم جلوی هدر رفتن آب رودخانه‌های جاری شده از کوهستان را می‌گیرد و هم کمک شایانی به تامین آب اراضی کشاورزی اطراف می‌کند. اگر قصد سفر به این طبیعت بکر را دارید، خوب است بدانید که این منطقه زمستان‌های سرد و بارش‌های زیادی دارد. به همین خاطر بهتر است ماجراجویی خود را در فصل بهار و تابستان دنبال کنید که طبیعت سرسبزتر و بازدید از منطقه راحت‌تر باشد.

در نهایت اگر قصد سفر با تورهای معتبر طبیعت‌گردی به سراسر ایران را دارید، پیشنهاد می‌کنیم، از ایرانگرد مجری تورهای طبیعت‌گردی و اجاره ویلا و اقامتگاه کمک بگیرید.