پل گاومیشان: پلی تاریخی در مرز استان‌های ایلام و لرستان

آیا می‌دانید پل گاومیشان کجاست؟ پلی مربوط به دوره ساسانیان که در یکی از خوش آب‌وهواترین مناطق ایران واقع شده است. اگر تاکنون نام این جاذبه تاریخی و دیدنی را نشنیده‌اید، پیشنهاد می‌کنیم تا انتها با این مطلب از ایرانگرد همراه ما باشید تا در سفری به غرب کشور شما را با یکی از باشکوه‌ترین جلوه‌های هنر و معماری دوره ساسانی آشنا کنیم. همچنین در انتها با مناسب‌ترین زمان بازدید از این جاذبه و دیدنی‌های نزدیک به گاومیشان آشنا خواهید شد. 

فهرست مطالب:

• پل گاومیشان کجاست؟
• چرا از این پل دیدن کنیم؟
• زمان مناسب برای این سفر
• دیدنی‌های نزدیک به منطقه

پل گاومیشان کجاست؟

در مرز دو استان ایلام و لرستان و 30 کیلومتری شهرستان دره شهر، روی رودخانه خروشان سیمره پلی قدیمی از گذشته‌های دور به یادگار مانده است. پلی که بیانگر تاریخ و قدمت مناطق همجوار خود بوده و به‌ عنوان یکی از قدیمی‌ترین پل‌های ایران شناخته می‌شود. 

برای رسیدن به این بنای تاریخی ابتدا باید از شهر ایلام راهی پل دختر شوید؛ مسیری که 120 کیلومتر طول دارد. از آنجا باید 20 کیلومتر دیگر به سمت دره‌شهر رانندگی کنید. پس از رسیدن به دره‌شهر باید با استفاده از تابلوهای راهنما و کمک گرفتن از افراد بومی خود را به نزدیک رودخانه و سد سیمره برسانید. زیبایی و ابهت پل به قدری زیاد است که به محض رسیدن توجه شما را به خود جلب می‌کند.

چرا از پل گاومیشان دیدن کنیم؟

پل گاومیشان و توابع اطراف آن به قدری زیبا هستند که با یک بار دیدن، شیفته آن‌ها می‌شوید. این پل در منطقه‌ای بسیار خوش آب‌وهوا واقع شده است؛ جایی که رود پر آب سیمره و کشکان از آن می‌گذرند. بنابراین باید انتظار فضایی سبز و زیبا داشته باشید. 
معماری پل نیز زیبا و تماشایی است؛ سازه‌ای با شش طاق و پایه‌های قطور و مستحکم که آن را با سنگ‌های عظیم‌الجثه ساخته‌اند. به نظر می‌رسد این طاق‌ها علاوه‌ بر کارکرد معمول، نقش پناهگاه نیز داشته‌اند و از این حیث کمی بر اهمیت آن‌ها افزوده می‌شود. بد نیست بدانید که این پل در سال 1008 هجری قمری به دست «حسین خان بزرگ» والی و حاکم ایلام تعمیر و مرمت شده است.

جذابیت این سازه تاریخی به همین جا ختم نمی‌شود. شما می‌توانید در کنار این پل و در بستر رودخانه خروشان سیمره تنی به آب بزنید و خستگی را از تن بزدایید. همچنین می‌توانید از پیاده‌روی و عکاسی در طبیعت نیز لذت ببرید.

نکته مهم دیگری که راجع‌ به گاومیشان وجود دارد، وجه تسمیه آن است. اکثر منابع موجود ریشه این نام‌گذاری را در کلمه «گومیشه» جستجو کرده و آن را محل پرورش آب معنا کرده‌اند. 
اما به نظر می‌رسد معنای دیگر و شاید دقیق‌تری راجع‌ به نام این پل وجود داشته باشد. یکی از شاخه‌های اصلی رود سیمره «گاماسیاب یا گاماسی آو» است که محل زیست گاوماهی معنا می‌دهد. در زبان کردی محلی و در بین مردم این منطقه «گا به معنای گاو»، «ماسی به معنای ماهی» و «آو به معنای آب» به کار می‌رود. نزدیک بودن پل به رود سمیره و سرشاخه‌های آن باعث می‌شود این معنی نیز منطقی به‌نظر برسد.

چه زمانی به دیدن پل تاریخی گاومیشان برویم؟

موقعیت مکانی پل گاومیشان و شرایط جغرافیایی دره‌شهر باعث می‌شود که هوای آن معتدل و خشک باشد. بیش‌ترین دمایی که از این شهر گزارش می‌شود، 42 درجه و کم‌ترین دما منفی شش درجه است. بنابراین پیشنهاد می‌کنیم برای بهره‌مندی هرچه بیش‌تر از تمامی پتانسیل‌های سفر، اواسط بهار تا اواسط تابستان، ماه‌ مهر و نیمه اول آبان را برای سفر به این منطقه و دیدن این پل تاریخی انتخاب کنید. در این زمان هوا دلپذیر و رودها خروشان هستند. 

نکته‌ای که باید مدنظر قرار دهید به همراه داشتن وسایل و تجهیزات کافی است. به ‌عنوان مثال اگر اهل کمپ کردن و ماندن در طبیعت هستید، حتما چادر، زیرانداز، لباس اضافه، کیسه خواب، آب و غذای کافی به همراه داشته باشید. پیشنهاد می‌کنیم در این سفر دوربین عکاسی را نیز فراموش نکرده و با عکاسی از این پل زیبا سفر خود را خاطره‌انگیزتر کنید. البته یادتان باشد حافظ بنا بوده و روی آن یادگاری ننویسید.

دیدنی‌های نزدیک به گاومیشان

اشاره شد که گاومیشان در دره‌شهر واقع شده است؛ جایی که به‌ عنوان یکی از قدیمی‌ترین شهرهای ایران شناخته می‌شود. این شهر در گذشته ماداکتو نام داشت و به نوعی پایتخت ییلاقی ساسانیان بود. بد نیست بدانید که برخی معتقدند ماداکتو به دست خسروپرویز احداث شده است و از این رو داستان‌های محلی زیادی در این شهر وجود دارد. بنابراین نشستن پای صحبت مردم محلی و آشنا شدن با ادبیات فلکلور خودش می‌تواند مهم‌ترین جذابیت سفر گاومیشان باشد. 
از طرف دیگر دیدنی‌های زیادی نیز در سطح شهر وجود دارد که می‌توانید در طی سفر از آن‌ها نیز دیدن نمایید و سفری دلچسب و خاطره‌انگیز، آغشته به طعم تاریخ را تجربه کنید. از مهم‌ترین جاهای دیدنی این شهر می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم.

1. قلعه میرغلام هاشمی

یکی از جاهای دیدنی نزدیک پل، قلعه تاریخی هاشمی است که با عناوین قلعه غلام و قلعه سیکان هم شناخته می‌شود. قدمت این قلعه به اوایل دوره پهلوی باز می‌گردد و یکی از آثار ملی ایران است. برای بازدید از قلعه هاشمی باید از افراد محلی کمک بگیرید، زیرا در مسیر تابلوهای راهنمای زیادی وجود ندارد.

2. قبرستان ارمو

اگر به شرق دره شهر بروید، می‌توانید یکی از منحصر‎ به فردترین گورستان‌های اوایل دوره اسلامی را مشاهده کنید. مکانی که تحت عنوان گورستان ارمو شناخته می‌شود و جایگاه مهمی در منطقه دارد. برای دیدن این قبرستان باید به قسمت شرقی دره شهر و مسیر پلدختر بروید. توجه داشته باشید که بخشی از مسیر خاکی است. بنابراین اگر با اتومبیل شخصی سفر می‌کنید، از سلامت لاستیک‌ها مطمئن شوید.

3. آتشکده چهار طاقی دره شهر

آتشکده چهار طاقی دره‌شهر یکی دیگر از مکان‌های تاریخی است که در این سفر می‌توانید مشاهده کنید. این آتشکده زیبا و تماشایی بر فراز تپه‌ای قرار دارد و از دوران ساسانی به یادگار مانده است. بد نیست بدانید که بنا در بین مردم محلی تحت عنوان طاق شناخته می‌شود. مصالح اصلی به کار رفته در این بنا قلوه سنگ و گچ است.

برخی دیگر از جاهای دیدنی دره‌شهر عبارتند از:

• سد و رودخانه سیمره
• قلعه شیخ مکان
• امام‌ زاده بابا سیف‌الدین
• ارتفاعات کبیرکوه
• تنگه ماژین
• قلعه زینل در چملان
• آبشار هفت آسیاب کبیر کوه
• تپه‌های باستانی دره شهر
• چهارطاقی نمشت
• سراب کبیرکوه
• پشته فرهاد آباد
• پارک تفریحی ارم
• آبشار ماربره روستای ارمو
• قلعه سه کسان
• موزه تاریخی شهر
• قلعه گل
• قلعه هزار در
• عمارت حاج علی
• قلعه تسمه

در این مطلب از ایرانگرد سفری به مرز استان ایلام و استان لرستان داشتیم و یکی از آثار تاریخی موجود در این منطقه را معرفی کردیم؛ اثری که نماینده هنر و معماری دوره ساسانی بوده و از گذشته‌های دور به یادگار مانده است. بد نیست این را هم بدانید که پل مذکور بیش‌تر در خاک لرستان واقع شده اما در فهرست آثار ملی ایلام به ثبت رسیده است. به هر جهت سفر به این منطقه می‌تواند یک تیر و چند نشان باشد؛ هم به دل طبیعت می‌روید هم تاریخ را ورق خواهید زد. 

اگر برای دیدن این پل تاریخی رفتید، حتما از جاهای دیدنی دیگر نیز بازدید کنید. همچنین از غذاهای محلی منطقه غافل نشوید. همین جزئیات ریز باعث می‌شوند، سفری متفاوت با سایر سفرها داشته باشید. اگر هم می‌خواهید سفری مطمئن و برنامه‌ریزی شده داشته باشید می‌توانید روی تورهای گردشگری ایرانگرد حساب کرده و برنامه سفر خود و رزرو اقامتگاه را به ایرانگرد بسپارید.
از همراهی شما سپاس‌گزاریم و منتظر نظرات و تجربیات شما در بخش کامنت هستیم.