همدان شهری واقع در غرب ایران است که به عنوان یکی از مرتفع‌ترین شهرهای کوهستانی در دامنه کوه الوند در ارتفاع یک هزار و 741 متری از سطح دریا قرار دارد. این شهر تاریخی و زیبا در سال 2018 میلادی به عنوان پایتخت گردشگری قاره آسیا انتخاب شد. اگر قصد سفر به همدان را دارید با ما همراه باشید تا با جاهای دیدنی همدان، سوغات، هتل‌ها و بهترین فصل سفر به این شهر آشنا شویم.
جاهای دیدنی همدان
آثار تاریخی همدان و جاذبه‌های گردشگری آن موجب شده که این شهر به عنوان یکی از مهمترین قطب‌های گردشگری غرب کشور شناخته شود. اگر تصمیم دارید به همدان سفر کنید حتما بازدید از جاهای دیدنی همدان را در لیست برنامه‌های خود قرار دهید.
- غار علیصدر
یکی از مهمترین جاهای دیدنی همدان غار علیصدر است که شهرت جهانی دارد. این غار که طولانی‌ترین غار آبی دنیاست به دلیل جلوه‌های طبیعی، دالان‌های پیچ در پیچ و اشکال مختلف سنگی موجود در آن مورد توجه اکثر گردشگران شهر همدان قرار گرفته است. جالب است بدانید که زمین‌شناسان قدمت سنگ‌های موجود در غار علیصدر را به دوره ژوراسیک نسبت می‌دهند.
این غار در سال 1342 به دلیل وقوع زلزله و کاهش ارتفاع آب توسط کوهنوردان حرفه‌ای همدان کشف شد. لازم به ذکر است که غار علی صدر به عنوان 23امین اثر طبیعی ملی در سال 1387 در فهرست میراث طبیعی ایران قرار گرفته است. اگر قصد سفر به شهر همدان را دارید پیشنهاد می‌کنیم بازدید از این غار اسرارآمیز را به هیچ عنوان از دست ندهید.
غارعلیصدر (عکس: لیندا بلیک)
- کتیبه‌های گنج نامه
کتیبه‌های سنگی موجود در مجموعه تاریخی گردشگری گنج نامه یکی از مهمترین کتیبه‌های بازمانده از پادشاهان هخامنشی محسوب می‌شود که بر دل کوه حکاکی شده است. محتوای این کتیبه‌ها به 3 زبان پارسی باستان، بابلی و عیلامی، در 3 ستون 20 سطری نوشته شده که نمایانگر وجود نژادها و زبان‌های مختلف در زمان پادشاهی داریوش کبیر و خشایارشاه است. در این کتیبه پس از حمد و ثنای پروردگار به پادشاه آن زمان اشاره می‌شود و بزرگ منشی او را به مردم یادآوری کرده است
شاید از خود بپرسید که چرا نام این کتیبه‌ها گنجنامه است؟ در پاسخ به این سوال باید بگوییم که در گذشته مردم محلی تصور می‌کردند که در این کتیبه محل گنج پادشاهان نوشته شده است و در صورت رمزگشایی می‌توان به ثروتی عظیم دست یافت. این باور تا سالیان زیادی در میان مردم رایج بود تا اینکه باستان شناسی فرانسوی با ترجمه آن به این باور اشتباه پایان داد.
کتیبه‌های گنجنامه (عکس: امید)
- آبشار گنج نامه
از دیگر جاهای دیدنی همدان می‌توان به آبشار گنجنامه اشاره کرد. این آبشار که از کوه الوند سرچشمه می‌گیرد و در ارتفاعات پایین‌تر در میان کوه‌های واقع در مجموعه تاریخی گردشگری گنج نامه به پایین می‌ریزد. شما می‌توانید با اندکی کوهنوردی به بالای این چشمه برسید و علاوه بر لذت بردن از چشم‌انداز شهر همدان از منظره زیبای تلفیق آب، سنگ و گیاهان با یکدیگر نیز شگفت‌زده شوید. لازم به ذکر است که ارتفاع این آبشار حدودا 12 متر است و در فصول سرد سال به صورت کامل یخ می‌بندد؛ در این زمان گردشگران زیادی را برای تماشا قندیل‌ها و یخ‌نوردی به سمت خود جذب می‌کند.
- دریاچه سد اکباتان
اگر شما به تفریحات آبی علاقه زیادی دارید لازم به سفر به شمال یا جنوب کشور نیست، شما می‌توانید تجربه ماهی‌گری، قایق‌سواری و اسکی روی آب را در دریاچه سد اکباتان نیز تجربه کنید. این سد که به عنوان یکی از جاذبه های گردشگری شهر همدان محسوب می‌شود به دلیل آب و هوای بسیار مناسب و طبیعت بکر و زیبایش، سالیانه میزبان هزاران گردشگر از سرتاسر ایران و دنیاست. احداث رستوران و مهمانسرا در این محدوده نیز باعث رونق جذب گردشگری برای این مکان دیدنی همدان شده است.
دریاچه سد اکباتان (عکس: حسین حسنی)
- آرامگاه باباطاهر عریان
باباطاهر همدانی معروف به باباطاهر عریان شاعر و دوبیتی سرای قرن چهارم و پنجم هجری است که سبک زندگی عارفانه و درویش مسلکی را برای گذران زندگی خود انتخاب کرد، این امر باعث شد که به او لقب عریان را بدهند که به رهایی از تعلقات دنیوی اشاره می‌کند.
این شاعر که امروزه به دلیل دوبیتی‌های شیرینی که به زبان لری سروده شهرت جهانی دارد در شمال شهر همدان به خاک سپرده شد. آرامگاه او که در طول زمان چندین بار بازسازی شده است، امروزه نیز هنرمندان ایرانی با استفاده از کاشی‌کاری‌های معرق و حکاکی 24 عدد از بهترین دوبیتی‌های باباطاهر بر 24 سنگ، جلوه دیگری به فضای داخلی مقبره بخشیده‌اند که تماشا و بازدید از آن برای هر گردشگری خالی از لطف نیست.
آرامگاه باباطاهر (عکس: احسان رجبی)
- آرامگاه ابوعلی سینا
آرامگاه بوعلی سینا از مشهورترین جاهای دیدنی همدان است. ابوعلی سینا فیلسوف، دانشمند و طبیب ایرانی بوده که در سال 359 هجری شمسی در بخارا زندگی می‌کرد. وی که به عنوان بزرگترین فیلسوف و دانشمند جهان شناخته می‌شود در شهر همدان به خاک سپرده شد و سالیانه تعداد بسیاری از گردشگران دوستدار علم و تاریخ را به سوی خود می‌کشاند. بنای آرامگاه بوعلی سینا تلفیقی از معماری ایران باستان و معماری اسلامی است و در طراحی آن از برج گنبد قابوس، باغهای ایرانی، حوض خانه‌های سنتی و کاخهای باستانی ایرانیان الهام گرفته شده است.
جالب است بدانید که برج مقبره دارای 12 ستون بلند است که نمایانگر 12 دانشی است که بوعلی سینا در آن تبحر داشته است. مقبره ابوعلی سینا به عنوان یکی از دیدنی های همدان، مکانی است که هر ایرانی باید یک بار از آن بازدید کند تا به ایرانی بودن خود ببیالد و خود را دست کم نگیرد.
آرامگاه ابوعلی سینا
- تپه باستانی هگمتانه
تپه هگمتانه یکی از مهمترین آثار تاریخی و جاهای دیدنی همدان است که توسط باستان‌شناسان به عنوان قدیمی‌ترین منطقه باستانی موجود در ایران معرفی شده است. این تپه بیضی شکل با مساحت 40 هکتار به عنوان وسیع‌ترین تپه باستانی موجود در کشور شناخته می‌شود. از آنجا که هگمتانه یا همان همدان اولین پایتخت کشور ایران است، به نظر می‌رسد که پادشاهان دوره‌های کاسی، مادها، هخامنشیان و… این منطقه را به عنوان مرکز پایتخت در نظر گرفته‌اند و با ساختن قصری تودرتو و زیبا برفراز این تپه یکی از زیباترین شاهکارهای معماری را خلق کرده‌اند.
اگرچه تاریخ‌دانان مشهور دنیا در توصیف بناهای این منطقه به تزئیناتی از طلا و نقره، کنده‌کاری‌های ماهرانه و کاشی کاری‌هایی با آب نقره اشاره می‌کنند اما متاسفانه امروزه قسمت اعظمی از این بنا از بین رفته و تنها قسمت مخروبه‌ای از این کاخ شاهانه به عنوان یکی از مهمترین جاذبه های گردشگری همدان محسوب می‌شود به جای مانده است. لازم به ذکر است که حفاری‌ها و کاوش‌های علمی انجام شده در این مکان، از معماری پیشرفته و تحسین‌برانگیز ایرانیان و طراحی شبکه آب رسانی پیشرفته آن پرده برداشت و منجر به کشف آثار تاریخی و باستانی زیادی شد که اکثر آنها امروزه در موزه هگمتانه برای بازدید عموم در دسترس است.
تپه هگمتانه (عکس: سهراب پورخلیلی)
- گنبد علویان
یکی دیگر از مکان های دیدنی همدان که بازدید از آن را به تمام مسافران همدان توصیه می‌کنیم گنبد علویان است. این گنبد که یادگاری مهمی از معماری دوره سلجوقیان به شمار می‌آید، در چهارباغ علویان قرار دارد و به دلیل شاهکارهای معماری و گچ‌کاری موجود در آن مورد توجه تعداد کثیری از گردشگران داخلی و خارجی قرار می‌گیرد. گنبد علویان که امروزه به عنوان یکی از آثار تاریخی همدان محسوب می‌شود در گذشته به دست خاندان علویان به عنوان مسجد بنا شد و بعدها در سرداب آن تمامی افراد این خاندان به خاک سپرده شدند.
گنبد علویان (عکس: بهنام صمدی)
از دیگر جاهای دیدنی همدان می‌توان به مقبره استر و مردخای که قدمت آن به قرن دوم میلادی می‌رسد اشاره کرد.
بهترین زمان سفر به همدان
همدان به دلیل همجواری با کوه الوند یکی از مرتفع‌ترین شهرهای ایران است و آب و هوای سرد و مرطوبی دارد. اقلیم کوهستانی شهر همدان باعث شده تا بهترین زمان سفر به این شهر زیبا و تاریخی فصول بهار و تابستان باشد. اگر بخواهیم دقیق‌تر درباره بهترین زمان سفر به همدان و بازدید از جاذبه های گردشگری همدان صحبت کنیم باید بگوییم که از ابتدای اردیبهشت ماه تا اوایل مهرماه بهترین زمان سفر به همدان محسوب می‌شود زیرا دما بسیار مطبوع و دلپذیر است و گیاهان و طبیعت در سبزترین و زیباترین حالت خود به سر می‌برند.
آب‌وهوای همدان در فصل زمستان بسیار سرد و طاقت‌فرساست و دمای آن در ماه دی و بهمن به 26 درجه زیر صفر نیز می‌رسد. لذا سفر به این شهر در زمستان برای مسافرت تفریحی و بازدید از آثار تاریخی همدان مناسب نیست و تنها می‌توان برای تفریحات زمستانی مانند اسکی و برف بازی در پیست به این شهر سفر کرد.
آبشار گنجنامه (عکس: محمد محمدی)
تاریخچه همدان
اکنون که با جاهای دیدنی همدان آشنا شدید بیایید نگاهی به تاریخچه این شهر بیندازیم. همه‌دان یا هگمتانه از دیگر نام‌های شهر تاریخی شهر همدان است. این شهر آب و هوای معتدل و کوهستانی دارد. شرایط اقلیمی و موقعیت جغرافیایی این شهر باعث استقبال قوم کاسیان و پس از آن قوم آریایی جهت سکنی گزیدن شده است و تا به امروز نیز به عنوان یکی از پرجمعیت‌ترین استان‌های ایران شناخته می‌شود.
تحقیقات انجام شده بر قدیمی‌ترین تپه‌های موجود در همدان از جمله تپه گیان نهاوند از قدمت 6 هزار ساله این شهر خبر می‌دهد و برخی پیشینه زندگی در این شهر را به هزاره سوم قبل از میلاد نیز مرتبط می‌کنند. به نظر می‌رسد که شهر همدان از نظر تاریخی نقش بسیار پر رنگی در دوره‌های مختلف ایفا کرده و همیشه مورد لطف پادشاهان هر دوره قرار گرفته است.
دیاکو به عنوان نخستین پادشاه مادها این شهر را به عنوان پایتخت ایران انتخاب کرد و کوروش نیز، پادشاه هخامنشیان نیز آن را به عنوان پایتخت تابستانی و مقر تابستانی خود برگزید. این شهر در دوره‌های اشکانیان و ساسانیان نیز از نظر مخفی باقی نماند و باعث شد تا جاذبه‌های گردشگری بی‌شماری در این شهر برای نسل امروز به یادگار باقی بماند.
اقامت در سفر به همدان
از آنجا که شهر همدان سالیانه میزبان گردشگران داخلی و خارجی بسیاری است که برای بازدید از جاهای دیدنی همدان به این شهر سفر می‌کنند. امکانات رفاهی به صورت کامل برای مسافرین عزیز مهیا شده است و در این شهر شما می‌توانید بر اساس بودجه خود از هتل‌ها، میهمان‌سراها و اقامتگاه‌های موجود در سراسر شهر استفاده کنید. در این قسمت چند گزینه مناسب جهت اقامت در همدان را به شما معرفی خواهیم کرد:
- هتل بین المللی امیران همدان: این هتل چهار ستاره که در بلوار بعثت همدان قرار گرفته است با معماری باشکوه خود در زمره زیباترین و بهترین هتل‌های موجود در همدان قرار می‌گیرد.
- هتل بوعلی: هتل چهار ستاره بوعلی نیز در خیابان بوعلی سینا واقع شده و به دلیل بالا بودن امکانات رفاهی و موقعیت عالی آن در مرکز شهر و دسترسی راحت به جاذبه های گردشگری همدان به عنوان یکی از بهترین هتل‌های موجود در همدان شناخته می‌شود.
- مهمان‌سرای غار علیصدر: همان‌طور که از نام این مهمانسرا پیداست، وجه تمایز این مهامانسرا با دیگر مراکز اقامتی در نزدیکی آن به یکی از مهمترین جاذبه های گردشگری همدان یعنی غار علیصدر است.
- اقامتگاه بوم‌گردی ورکانه: اگر دوست دارید در طول سفر خود در محیطی اقامت کنید که با تاریخ و فرهنگ هگمتانه تلفیق شده است حتما باید این اقامتگاه سنتی را امتحان کنید. این اقامتگاه در سمت جنوب شرقی همدان و در ورودی روستایی به همین نام قرار گرفته است.
غذاهای محلی همدان
مگر می‌شود شهری با این همه قدمت تاریخی و باستانی از غذاهای خوشمزه سنتی بی‌نصیب باشد؟ شهر همدان تنوع غذایی بالایی دارد. از خوشمزه‌ترین و محبوب‌ترین غذاهای سنتی همدان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- آبگوشت بزباش
- آبگوشت کلم‌قمری
- آش کاچی
- آش برنج
- آبگوشت فلفل
- کباب سرداشی
- آبگوشت قرمه
- آش آماج
- کوفته همدانی
- خورش غوره بادمجان
سوغات همدان چیست و از کجا تهیه کنیم؟
صنایع دستی و خوراکی‌های خوشمزه زیادی در همدان توسط هنرمندان تولید می‌شود که هریک از آنها می‌توان سوغاتی خوبی برای عزیزانتان باشد. شما می‌توانید سوغاتی خود را از خیابان بوعلی، سبزه میدان همدان یا مجموعه تفریحی گنجنامه تهیه کنید. از بهترین سوغاتی‌های همدان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- گلیم و گیوه
- کارهای معرق‌کاری شده
- کارهای قلم‌زنی سفال
- نان کماج
- نان شیرمال
- حلوا زرده
- باسلوق
همدان شهری غنی از آثار تاریخی و باستانی است و بی علت نیست که برخی آن را دروازه تاریخ کشور عزیزمان می‌دانند. نظر شما درباره جاهای دیدنی همدان و سفر به این شهر زیبا چیست؟ لطفا نظرات خود را با ما و سایر همراهان ایرانگرد به اشتراک بگذارید.
در حال ثبت رای
یکی از دغدغه‌های سفر برای من دیدن همه مکان‌های تاریخی و دیدنی می‌باشد. برای همین تصمیم گرفتم این دفعه که به همدان سفر می‌کنم، اول از تمام جاهای دیدنیش اطلاع پیدا کنم تا فقط وقت برای دیدن مکان‌ها بزارم.
من عاشق کتیبه گنج نامه همدان هستم. این کتیبه در کوه قرار گرفته و در مورد ستایش خدا نوشته‌هایی حکاکی شده.
چقدر خوب شد جاهای دیدنی همدان را گفتید. من نمی‌دونستم توی این استان هم دریاچه قرار داره، حتماً این دفعه که برم وسایل ماهی‌گیری می‌برم و به‌این دریاچه سری می‌زنم.
چه کار خوبی که از جاهای دیدنی حرف زدید این‌طوری هیچ مکانی برای دیدن جا نمی‌مونه. من به همدان رفتم غار علیصدر را از نزدیک دیدم. به‌نظرم هر کی میره همدان باید از این غار قدیمی دیدن کنه، غار خیلی قشنگی هست که از دیدنش لذت می‌برید.
در همدان آبشاری بهنام گنج نامه هست که برای کوه‌نوری به این آبشار میرم، آبشار خیلی قشنگیه که وقتی میری تمام منظره همدان را می‌تونی ببینی.