بوشهر یکی از شهرهای جنوبی کشورمان است که مردمانی خونگرم همانند هوای این شهر دارد. در این نوشتار با هدف معرفی صنایع دستی و سوغات بوشهر سفری به این شهر خواهیم داشت. خرید سوغات یا به عبارتی تحفه از شهری که به آن سفر میکنیم جز جدانشدنی فرهنگ ما ایرانی‌ها است. سوغات باید به نوعی نماد و معرف شهری باشد که به آن سفر کرده‌اید. پس اگر قصد سفر به بوشهر را دارید بیایید با انواع سوغاتی و صنایع دستی بوشهر آشنا شویم.
فهرست مطلب:
صنایع دستی و سوغات بوشهر
مگر می‌شود به بوشهر سفر کرد و دست خالی از این شهر دیدنی برگشت؟ بوشهر شهری با مردمانی سختکوش و البته هنرمند است، شهری که سوغاتش به ماهی و خرما محدود نمی‌شود. از خوراکی‌های مختلف گرفته تا صنایع دستی که توسط دستان هنرمند زنان و مردان این سرزمین بافته و تهیه می‌شود می‌تواند تحفه شما از سفر به این شهر بندری باشد. در ادامه به معرفی هر یک از این سوغاتی‌های خوشمزه می‌پردازیم:
- خرما و فرآورده‌های آن: مهمترین سوغات بوشهر خرما است. مرغوبترین خرمای این خطه خرمای کبکاب محسوب می‌شود که در واقع بهترین سوغاتی بوشهر است. این خرما بیشتر در منطقه دشتستان به عمل می‌آید. اگر در اواسط شهریورماه به بوشهر سفر کردید خرمای تازه کبکاب را بخرید. چرا که فصل برداشت این خرمای خوشمزه در شهریور ماه است. از انواع دیگر خرمای بوشهری به غیر از رطب و خارک می‌توان به خرمای شکر، شیخالی، خاصویی، دیری، شهابی، شاهانی و زاهدی اشاره کرد.
خرما کبکاب
- ترشی : شاید برایتان جالب باشد بدانید که ترشی‌های بوشهر هم یکی از انواع سوغات بوشهر است. معروفترین این ترشی‌ها ترشی انبه است ترشی بسیار خوشمزه با طعمی تند که بهترین چاشنی برای کنار غذاهای ایرانی محسوب می‌شود. از دیگر ترشی‌های بوشهری ترشی بادمجان و لیمو عمانی است.
- ارده: ارده یک فرآورده پر انرژی و خوشمزه که در کنار شیره خرما سوغاتی مقوی و مناسبی می تواند باشد. ارده از مرغوبترین کنجد در بوشهر تهیه می‌گردد.
ارده
- مسقطی: این شیرینی خوشمزه و لوزی شکل با تزیین مغز پسته و بادام سوغاتی مناسبی برای شیرینی دوستان است. با ترکیب مناسب نشاسته، شکر، روغن و زعفران، هل و گلاب این شیرینی خوشمزه آماده می‌شود. با خرید جعبه ای مسقطی از بوشهر کام دوستانتان را شیرین کنید.
- انواع حلواهای بوشهری: حلواهای بوشهری زبانزد خاص و عام است. حلوای راشی (حلوا ارده) یکی از این حلواها است. شیره خرما را از طریق حرارت دادن به رنگ سفید در می‌آورند و به آن ارده اضافه می‌کنند. حلوایی خوشمزه و مقوی که می‌تواند در سبد سوغات بوشهر شما قرار بگیرد. از دیگر حلواهای بوشهر مي‌توان به حلواي سنگک و حلوای پسکی اشاره کرد.
- پنیر نخل: پنیر خرما در واقع مغز سفید تاج درخت خرماست. بدست آوردن پنیر نخل کار ساده‌ای نیست؛ به همین دلیل پنیر نخل معمولا قیمت ارزانی ندارد. پنیر نخل طعم شیرین و تردی دارد و مملو از ویتامین‌هاست.
پنیر خرما
- نان‌هاي سنتي: وقتی زنان روستایی پس از تهیه خمیر آن را به آتش تنور می‌سپارند، بوی نان تازه حال و هوایتان را عوض می‌کند. نان‌های بوشهری یکی از سوغاتی‌های این دیار است نان‌هایی با کیفیت که با استفاده از موادی مغذی تهیه می‌شود. نان گرده معروفترین این نان‌ها است. از انواع دیگر نان‌های بوشهری نان شلشلک، نان نازک، نان زرده، نان کماج است.
- ماهی و میگو: از انواع نان‌های بوشهری که بگذریم باید سری به بازار ماهی فروش ها بزنیم. گرچه ماهی حمل ماهی در سفر کار ساده ای نیست اما ماهی‌های تازه بوشهری شما را مجاب می‌کند که آنها را به سبد سوغات بوشهر خود اضافه کنید. ماهی تازه جنوب بی‌گمان ارزش این سختی را دارد. ماهی‌هایی نظیر شیر، حلوا سیاه، چنگو، هامور، خارو، کفشک، حلوا سیاه و.. از ماهی‌های خوش طعم جنوب است. میگو نیز دارای انواع مختلفی است از جمله می‌توان به موزی، ببری، سفید، سرتیز، هندی و… اشاره کرد.
صنایع دستی بوشهر
چه گلیم‌ها و گبه‌ها و چه سبد‌هایی رنگ در رنگ به دست زنان و مردان هنرمند این سرزمین بافته شد که در رج به رج و گره به گره آن زیبایی وصف نشدنی می‌بينيد. در این بخش به دنیای رنگین و پر نقش و نگار صنایع دستی بوشهر پا می‌گزاریم و با صنایع دستی بوشهر آشنا می‌شویم:
- خوس دوزی: خوس دوزی هنری سخت بوده که برای تهیه آن گاهی به چند ماه زمان نیاز است. در این هنر زیبا شبکه‌های توری پارچه را به وسیله دست با نوارهای از جنس پلاستیک به رنگ طلایی و نقره‌ای پر می‌کنند. لازم به ذکر است در قدیم از نوارهای طلا و نقره در هنر خوس دوزی استفاده می شده است. حاصل این هنرجذاب لباس و شال‌هایی به غایت زیبا است.
خوس دوزی
- صدف‌های متنوع: وقتی امواج دریا صدف‌ها و ستاره‌های دریایی را به ساحل می‌آورد مردم هنرمند بوشهر از صدف‌های دریایی به بهترین شکل اشیای تزیینی می‌سازند. صدف‌هایی که از دریا قصه‌ها دارند اما خاموش و دلربا هستند. سوغاتی بوشهر می‌تواند مجسمه یا زیور آلاتی با صدف‌های تزیینی باشد.
ساخت اشیا تزئیتی با صدف
- گلیم و گبه بافی: یکی از زیباترین صنایع دستی این مرز و بوم گلیم و گبه است. گبه دارای نقوش ذهنی باف است و در واقع تابلویی رنگ در رنگ است که گفتنی‌های بسیار دارد. برای تولید گبه از پشم گوسفند استفاده می‌شود. گبه قالیچه زیبای کوچکی است که پرز‌های بلندی دارد و در طراحی آن بیشتر از عناصر طبیعی همچون درخت و گل و… استفاده می‌شود. گلیم به زبان ساده به فرشی گفته می‌شود که پرز ندارد و صرفاً با درگیر ساختن تار و پود با یکدیگر بافته می‌شود. برای خلق گلیمی زیبا از موی بز، پشم شتر و ابریشم استفاده می‌شود. گلیم‌ها نیز دارای نقوشی دلفریب و رویایی هستند.
- حصیر بافی: از این هنر به عنوان محصول سبز یاد می‌شود. در حصیر بافی برگ و شاخه‌های درخت نخل نقش اصلی را ایفا می‌کند. خرید انواع سبد، زنبیل، کلاه، ظروف، زیر انداز و… جزو محبوبترین سوغات بوشهر است.
حصیربافی
- رند بافی: از رندبافی به عنوان زیرانداز، سفره و… استفاده می‌شود. نقوش این نوع بافت نیز ذهنی است؛ به‌طور معمول از نقش‌هایی چون گیاهان و حیوانات در طراحی رند بافی استفاده می‌شود. محصول نهایی در واقع نوعی گلیم بوده که بسیار ریز بافت و البته یک‌رو است.
- عبا بافی: عبابافی در واقع صنعتی گران در بوشهر است. عباهایی که از پشم شتر‌های منطقه دشتی از نژاد زمبه تهیه می‌شود گران و البته مرغوب‌تر است. عبا‌ها از پشم شتر به رنگ‌های سفید، مشکی، حنایی و قهوه‌ای تهیه می‌شود.
- سفالگری: وقتی دستان هنرمندی با گل تندیسی می‌سازد، آنوقت می‌توان به هنر ایرانی و ایران زمین بالید. یکی از سوغاتی های بوشهر سفال است. گلی که به اشکال مختلفی در آمده تا هر چه بیشتر گویای ذوق و قریحه خالقش باشد. انواع ظروف سفالی، گلدان، تندیس سفالی و… سوغاتی بوشهر است.
سفالگری
از دیگر صنایع دستی این شهر می‌توان به صنعت گرگور بافی (وسیله‌ای برای ماهیگیری که با گره‌های مفتولی ساخته می‌شود) ساخت سازهای نی انبان (سازی برای مراسم جشن و پایکوبی) و دمام (سازی برای مراسم عزاداری) اشاره کرد.
صنایع دستی و سوغات بوشهر را از کجا بخریم؟
در بوشهر مراکز خرید زیادی وجود دارد اما اگر می‌خواهید برای خرید سوغاتی بوشهر راحت باشید و زمان کمی صرف کنید به بازار قدیمی بوشهر، بازار صفا بروید. این بازار در محله دهدشتی قرار گرفته است. انواع خوراکی‌ها و صنایع دستی بومی، ادویه جات، انواع کلاه، حصیر و زنبیل را با گذر از این بازار می‌توانید پیدا کنید. وسایل تزیینی دریایی و زیور آلات صدفی را هم از دستفروشان بازار صفا می‌توانید تهیه کنید.
بازار صفا (عکس: امید)
برای خرید ماهی و میگوی تازه نیز بازار ماهی فروشان در این بازار می‌تواند انتخاب خوبی باشد. اما پیشنهاد بهتر برای خرید ماهی تازه رفتن به اسکله جفره ماهینی است که البته بازار موقت ماهی فروشان محسوب می‌شود. وقتی قایق‌ها در کنار اسکله پهلو می‌زنند بهترین زمان رفتن به اسکله است؛ اینجا می‌توانید انواع ماهی‌ها و میگو‌های تازه را قبل از رسیدن به بازار از صیادان بخرید.
اسکله صیادی جفره ماهینی
برای خرید انواع سوغات بوشهر مثل انواع خرما، حلوا، پوشاک و… می‌توانید به یکی از قدیمی‌ترین مراکز بوشهر یعنی مجتمع تجاری نادر در خیابان صفوی بروید. پنیرخرما را نيز در بازار روز می‌توانید بیابید گرچه در کنار جاده‌ها و یا نخلستان‌ها هم می‌توانید این محصول خوشمزه را تهیه کنید. اگر زمان لازم برای گشت و گذار دارید در زمستان پنیر خرما را در بخش آب پخش (در فاصله یک ساعتی از بوشهر) در کنار جاده می‌فروشند.
اگر مایل هستید خریدهایی ارزانتر داشته باشید می‌توانید از بوشهر حدود یک ساعت فاصله بگیرید و به بندر گناوه بروید. بازار بعدی و البته با فاصله‌ای بیشتر بازار دیلم واقع در بندر دیلم است که تقریبا دو ساعت تا بوشهر فاصله دارد. در اسکله دیلم نیز میگو و ماهی تازه را می‌توانید تهیه کنید.
امیدواریم با مطالعه این مطلب با آگاهی کامل از انواع سوغاتی‌ها و صنایع دستی بوشهر با سبدی مملو از سوغات بوشهر دوستان و خانواده خود را خوشحال کنید. صنایع دستی در واقع پیوندی عمیق با فرهنگ و تاریخ ما دارد. با خرید هنر دست هموطنانمان چراغ این صنعت را روشن نگه داریم. اگر قصد سفر به بوشهر را دارید توصیه میکنیم سری هم به مطلب جاهای دیدنی بوشهر بزنید. در پایان فراموش نکنید اگر اطلاعات دیگری در مورد صنایع دستی و سوغات بوشهر دارید آن را با ما و سایر همراهان ایرانگرد به اشتراک بگذارید.
در حال ثبت رای
توی بازار صفا، مردمان بسیار هنرمندی دیده می‌شه که از راه‌های گوناگونی مخارج خودشون رو در میارند. پس ما با خرید خودمون از اهالی مردم بوشهر، می‌توانیم حمایت‌های لازم را انجام بدیم، علاوه بر آن‌که به رشد اقتصادی منطقه کمک میکنیم یه یادگاری خوبی هم همراه خودمون میاریم.
من به صدف‌های دریایی علاقه بسیاری دارم، در این شهر صدف‌های تزئینی بسیار زیبایی را توانستم پیدا و خرید کنم، علاوه بر آن گلیم، گبه و حصیر بوشهر نیز به‌قدری معروف است. که توریست و گردشگران از خرید آن غافل نمی‌شوند. ازدیگر سوغات بوشهر که خرید آن من را به وجد آورد، زیر انداز و یا سفره به نام رند است، که بافنده از ایده‌های ذهن خود بافت را انجام داده است. و بسیاری دیگر از سوغاتی‌های شهر بوشهر که پیشنهاد می‌دهم، اگر قصد خرید آن را ندارید حتماً دیدن کنید.
خرما فقط خرمای بوشهر اونم از نوع خرمای تازه کبکاب. اصلا نمیشه بوشهر بری و خرما نخری
اگر علاقه به خرید خوراکی شهرها دارید. باید به شما پیشنهاد دهم، که حتماً خرما و فرآورده‌های مربوط به‌آن را خریداری نمایید. خرما این شهر بسیار مشهور است. من به دلیل گرمای بوشهر در زمستان سفر کردم. و از خرید این خرما به صورت تازه غافل شدم به‌دلیل آن‌که در فصل شهریور برداشت می‌شود.
در جنوب کشور ایران، از خرید ترشی غافل نشوید. بوشهر به ترشی‌های تند معروف است. اگر طاقت خوردن آن‌را دارید، حتماً از آن خرید و همراه خود بیاورید. در این شهر پیشنهاد پنیر نخل به ما داده شد، پنیری که نسبتاً گران اما خوش‌طعم است.