یکی از جاهای دیدنی مشهد و از جاذبه‌های گردشگری در استان خراسان رضوی آرامگاه حکیم ابوالفتح عمرابن خیام نیشابوری است. این آرامگاه در باغی زیبا بنا شده و طبیعت اطراف آرامگاه و درختان سر به فلک کشیده دور مقبره، جذابیت و شکوه این مجموعه را دوچندان کرده‌اند. حال و هوای شاعرانه، شکوه و زیبایی این مجموعه به قدری لذت بخش است که هر سال گردشگران و مسافران زیادی را به سمت خود جذب می‌کند. در ادامه این مقاله به شما خواهیم گفت آرامگاه خیام کجاست و چه بخش‌هایی دارد.
فهرست مطلب:
معماری آرامگاه خیام
آرامگاه این ریاضیدان بزرگ در باغی باصفا به مساحت 20 هزار متر مربع بنا شده و معماری این بنا نمونه‌ای برجسته از معماری نوین ایرانی است. معمار آرامگاه خیام یکی از مهندسان برجسته به نام هوشنگ سیحون بوده که طرح این مقبره را از زندگی و اندیشه‌های خیام الهام گرفته تا بر شاعر بودن، اخترشناس بودن و ریاضیدان بودن وی استوار باشد. مهندس هوشنگ سیحون گفته که خیام سه شخصیت دارد ریاضیدان، منجم و شاعر که هر سه شخصیت باید در بنا و آرامگاه وی نمایش داده شود. این مقبره 22 متر ارتفاع، بدنه بتنی و هسته فلزی با نمایی سنگی دارد.
معماری آرامگاه خیام (عکس: علی حیدری)
معمار آرامگاه خیام این مقبره را از مکان قبلی که به امامزاده محروق چسبیده بود به مکان فعلی انتقال داد. وی مقبره را به شکل الماسی تراش خورده طراحی کرد. این بنا 10 پایه دارد و شکل هندسی ستاره مانندی که در گنبد آرامگاه دیده می‌شود، اخترشناس و ریاضیدان بودن خیام را نشان می‌دهد. از طرف دیگر کاشی‌کاری‌ها و اشعاری که به دست مرتضی عبدالرسولی روی آنها نوشته شده نمادی از شاعر بودن وی است.
جالب است بدانید از زمان درگذشت خیام در سال 510 خورشیدی تا کنون این سومین گوربنای ساخته شده برای این شاعر بزرگ است.
بخش‌های مختلف مقبره خیام
شما در بدو ورود به این آرامگاه تندیسی زیبا از خیام را خواهید دید و بدانید که در این مجموعه علاوه‌بر آرامگاه شاعر بزرگ ایران می‌توانید از موزه، کتابخانه، مهمان‌خانه هم بازدید کنید. همچنین در اطراف آرامگاه امکاناتی مانند انواع بازارچه‌ها برای خرید صنایع دستی به عنوان سوغاتی; کافه، رستوران، سفره‌خانه‌های سنتی و… جهت رفاه حال مسافران ساخته شده است.
موزه خیام با مساحت 120 متر دارای 4 بخش به شرح زیر است:
- ابزارآلات رصد و ستاره‌شناسی، اسطرلاب، انواع قطب‌نماها و صورفلکی
- ظروف مفرغی و فلزی معاصر با خیام از قرن پنجم تا هفتم هجری
- ظروف سفالی لعابدار مربوط به قرون سوم تا هفتم هجری قمری
- شامل نسخ خطی، نسخ خطی نجوم و تابلوهای مربوط به حکیم عمر خیام
موزه نجوم خیام (عکس: جواد سفریان)
آرامگاه خیام کجاست؟
اکنون می‌خواهیم ببینیم آرامگاه خیام کجاست. این آرامگاه در استان خراسان رضوی، در یک باغ در حومه شهرستان نیشابور قرار دارد. در واقع این مقبره در مجاورت همان دهی که خیام در آن ساکن بوده ساخته شده و اکنون به یکی از دیدنی‌ترین جاذبه‌های گردشگری شهرستان نیشابور تبدیل شده است.
خیام نیشابوری در کتابی به نام چهار مقاله‌ی نظامی عروضی گفته که محل دفن او باید جایی باشد که در فصل بهار پر از شکوفه و گل‌های رنگارنگ شود. از این رو مهندس سیحون آرامگاه این ریاضیدان بزرگ را نزدیک به درخت زردآلو ساخته تا در فصل بهار شکوفه‌های درخت روی آرامگاه وی ریخته شوند.
آدرس مقبره خیام و مسیرهای دسترسی به آن
وقت آن رسیده که با آدرس دقیق این مجموعه آشنا شوید. آرامگاه حکیم نیشابوری در استان خراسان، جنوب شرقی شهرستان نیشابور، میدان فضل، بلوار شهدا، انتهای خیابان خیام، باغ خیام واقع شده است. شما می‌توانید با ماشین شخصی، اتوبوس و… سفری خاطرانگیز به مشهد و نیشابور داشته باشید.
یکی از ویژگی‌های مثبت این آرامگاه این است که شما می‌توانید با اتوبوس‌های خط 10 نیشابور در ایستگاه خیام پیاده شوید و با کمی پیاده‌روی خود را به این باغ زیبا برسانید.
تندیس خیام نیشابوری (عکس: ایرنا)
با خیام و دستاوردهای او آشنا شویم
حکیم ابوالفتح عمرابن خیام نیشابوری ریاضیدان، منجم، دانشمند و از بزرگترین متفکران اوایل قرن 5 هجری، همزمان با حکومت سلجوقیان است. وی در زمان سلطان سنجر، پسر ملک شاه را که به بیماری آبله مبتلا بود، درمان کرد. او از مقام علمی بسیار بالایی برخوردار بود و این در حالیست که امروزه خیام به واسطه رباعیات حکیمانه‌اش شهرت دارد؛ به طوری که اشعار و رباعیات خیام در اروپا هم بسیار مورد تقدیر و احترام قرار می‌گیرد.
او در طول زندگی‌اش دستاوردهای بسیار مهمی داشته که امروزه برای ما از اهمیت بالایی برخوردار است. در ادامه با مهم‌ترین دستاوردهای خیام آشنا خواهید شد
- تقویم جلالی: بزرگترین خدمتی که خیام به جامعه ایران کرد، تدوین روزها و سالها با توجه به چرخش زمین و ماه و خورشید بود.
- مثلث خیام پاسکال: حکیم ابوالفتح عمرابن خیام نیشابوری علاوه‌بر نجوم بر ریاضیات و جبر هم بسیار مسلط بود. او روشی در جبر برای به دست آوردن ضرایب دو جمله‌ای کشف کرد که از آن به عنوان مثلث پاسکال خیام یاد می‌شود.
- دیوان رباعیات: اما دستاورد دیگری از خیام که او را بیش از هر چیزی به شهرت رسانده، دیوان رباعیان و اشعار او است. وی در زمان خودش بیشتر به خاطر علم نجوم و ریاضیاتش شهرت داشت و تا سالها اشعارش در دسترس عموم مردم نبود و تنها چند نسخه از آنها در برخی کتابخانه‌های مشهور موجود بود؛ تا اینکه “ادوارد فیلتز جرالد” مترجم و نویسنده‌ی انگلیسی رباعیات خیام را به زبان انگلیسی ترجمه و آنها را جهانی کرد.
مقبره خیام (عکس: کریمی)
با آدرس آرامگاه خیام، معمار آرامگاه، بخش‌های مختلف این مجموعه و دستاوردهای وی آشنا شدید. به دلیل معماری زیبا و اهمیتی که این شاعر بزرگ برای ایران و ایرانی دارد، آرامگاه او را به عنوان یک آثار ملی ایران به ثبت رسانده‌اند. جالب است بدانید در محوطه این مجموعه، مسجد و آرامگاه محمد محروق نیز قرار دارد که می‌توانید از آنها نیز دیدن کنید. این نکته نیز قابل ذکر است که در تقویم کشورمان ایران روز 25 فروردین روز ملی بزرگداشت خیام نامگذاری شده است. هر سال در این روز آرامگاه حکیم خیام را گلباران می‌کنند و برنامه‌هایی مانند شب شعر، خوشنویسی و… در آنجا برگزار می‌شود. شما می‌توانید با تور مشهد سفری بینظیر به آرامگاه خیام سفر کنید.
نظر شما در مورد این مجموعه چیست؟ آیا تا به حال این آرامگاه را از نزدیک دیده‌اید؟ اگر تجربه‌ای از سفر به نیشابور دارید لطفا آن را با ما و دیگر مخاطبان ایرانگرد به اشتراک بگذارید.
در حال ثبت رای
دیدگاهتان را بنویسید