تبریز یکی از جذاب‌ترین مقاصد برای ایرانگردان است زیرا جاذبه‌های تاریخی و طبیعی بسیاری دارد. اما این جاذبه‌ها تنها علت محبوبیت تبریز نزد گردشگران نیست؛ سوغات و صنایع دستی تبریز نیز شهرت بسیاری دارند. اگر رهسپار تبریز هستید؛ با ما همراه باشید در ادامه نگاهی به معروف ترین و محبوب ترین سوغات و صنایع دستی این شهر می‌اندازیم.
سوغات تبریز؛ انواع شیرینی های خوشمزه
اغلب سوغاتی‌های تبریز شیرینی‌هایی هستند که در برخی شهرهای دیگر نیز تهیه می‌شوند؛ اما طعم و مزه آن‌ها را هیچ‌کجا نمی‌توانید پیدا کنید. بنابراین از میان سوغات و صنایع دستی تبریز اجازه دهید ابتدا به سوغاتی‌های خوشمزه این شهر بپردازیم.
- قرابیه تبریز
قرابیه ظاهری شبیه به کلوچه دارد و یکی از شیرینی‌های معروف و نسبتا گران قیمت تبریز است. این شیرینی از آرد، شکر، وانیل، تخم مرغ و … درست می‌شود و برای تزئین آن‌ها از مغز بادام و پسته استفاده می‌کنند. قرابیه در طعم‌های مختلفی از جمله پسته‌ای، نارگیلی و گردویی پخته می‌شود. مردم تبریز اغلب برای میهمانی‌ها و مراسم‌های خاص این شیرینی سنتی را تهیه می‌کنند.
قرابیه
- باقلوا تبریز
در میان سوغات و صنایع دستی تبریز، باقلوا یکی از معروف‌ترین‌ها محسوب می‌شود. باقلوا شیرینی لذیذ و پرطرفدار میان ایرانیان است که در کشورهای دیگری از جمله ترکیه نیز تهیه می‌شود. باقلوا تبریزی مشابه باقلوایی است که در ترکیه تهیه می‌شود. برای درست کردن این شیرینی لذیذ به چند لایه خمیر فیلو، کره، مغز گردو، پسته و شربت نیاز است. شربت این شیرینی از ترکیب آب، شکر، گلاب و آب‌لیمو درست می‌شود. اگرچه طعم اغلب باقلواها مشابه است؛ اما آن‌ها را در اشکال متنوعی از جمله مربعی، لوزی و لوله‌ای تهیه می‌کنند.
باقلوا تبریزی
- نوقا یا لوکا
نوقا یا لوکا یکی دیگر از سوغات تبریز است که ظاهری شبیه گز اصفهان دارد. برای تهیه نوقا از سفیده تخم مرغ، شکر، شیره یا عسل، گردو ، وانیل، نان میکادو، فندوق و پسته می‌شود؛ البته بعضی از تبریزی‌ها از نان میکادو استفاده نمی‌کنند. جالب است بدانید که در بعضی کشورهای اروپایی از جمله ایتالیا هم این شیرینی را تهیه می‌کنند. توصیه می‌کنیم در سفر به تبریز لذت چشیدن این شیرینی سنتی و خوشمزه را از خود دریغ نکنید.
نوقا
- اریس تبریز
شیرینی اریس تبریز از معروف‌ترین سوغات تبریز است که در تهیه آن از شیر، شکر، وانیل و پسته استفاده می‌شود. انواع مختلفی از اریس از جمله اریس پسته‌ای، کاکائویی، وانیلی و شیری کشی در بازار تبریز به فروش می‌رسد.
شیرینی اریس
- چوروتمه یا ریس خشک
چوروتمه، از شیرینی‌های بسیار قدیمی تبریز است که شباهت زیادی به اریس دارد؛ اما سفت‌تر و خشک‌تر است. این شیرینی خوشمزه امروزه کمتر تهیه می‌شود؛ بنابراین باید در بازار قدیم تبریز به دنبال چوروتمه باشید.
چوروتمه
- ایشلی کوکه یا نان روغنی مغزدار
ایشلی کوکه یکی از خوشمزه‌تر سوغاتی‌های تبریز است. تهیه این نان سنتی چندان ساده نیست و پخت آن طی چند مرحله انجام می‌شود. ابتدا خمیر و مواد میانی را درست می‌کنند و سپس مایه رومال را تهیه کرده و روی نان‌ها می‌زنند. ایشلی کوکه همراه با چایی یا شیر می‌تواند یک عصرانه یا صبحانه لذیذ باشد.
ایشلی کوکه
- شیرینی پیچ انگشتی یا پفک گردویی
شیرینی پیچ انگشتی یا پفک گردویی هم از دیگر شیرینی‌های خوشمزه تبریز است که در تهیه آن از زرده تخم مرغ، گردوی خرد شده، وانیل، پودر شکر و پودر پسته برای تزیین استفاده می‌شود. اگرچه این شیرینی در سایر شهرهای کشورمان نیز به فروش می‌رسد؛ اما طعم شیرینی پیچ انگشتی تبریزی طعم دیگری دارد.
شیرینی پفک گردویی
- باسلوق
باسلقوق را می‌توان محبوب‌ترین سوغات تبریز دانست. شیرینی باسلوق یا راحت‌الحقوم بافتی نرم دارد و در دهان آب می‌شود. اگرچه در ترکیه نیز این شیرینی را درست می‌کنند، اما طعم آن کمی متفاوت است. باسلوق در ترکیه به لوکوم معروف است. باسلوق را از نشاسته، پودر ژلاتین، وانیل، شکر، گلاب، وانیل، آب، کره، پودر نارگیل و مغز گردو تهیه می‌کنند.
شیرینی باسلوق
- حلوای بَرزَک
کاچی یا حلوای برزک از دانه‌ای روغنی به اسم برزک درست می‌شود. برای تهیه این حلوای خوشمزه به بزرک سیاه، برزک زرد، آرد، آب، زعفران و روغن محلی احتیاج دارید. برزک دانه‌ای از خانواده کتان است؛ از این‌رو به تسکین دردهای استخوانی کمک بسیاری می‌کند. علاوه‌بر تبریز این حلوا در ارومیه نیز تهیه می‌شود.
کاچی یا حلوای برزک
- شیرینی کنجدی
شیرینی کنجدی یکی از سوغاتی‌های معروف تبریز است که با زرده تخم مرغ، شکر، وانیل و مقدار زیادی کنجد تهیه می‌شود. این شیرینی تبریزی بسیار خوشمزه است؛ از این‌رو توصیه می‌کنیم از این سوغات تبریز نگذرید.
شیرینی کنجدی
- شیرینی لطیفه تبریز
شیرینی لطیفه نوعی شیرینی خامه‌ای و پرطرفدار است که تقریبا در سرتاسر کشورمان تهیه می‌شود. اما لطیفه‌های تبریزی طعمی متفاوت دارند. این شیرینی از آرد، تخم مرغ، نشاسته، شکر، وانیل، بکینگ پودر، خامه و پودر قند تهیه می‌شود.
شیرینی لطیفه
- لوز زعفرانی تبریز
شیرینی لوز علاوه‌بر تبریز در شهر یزد نیز تهیه می‌شود؛ اما مزه این شیرینی خوشمزه در این دو شهر متفاوت است. در تهیه لوز زعفران از شکر، بادام، آب، پسته کوبیده، زعفران و پودر قند استفاده می‌شود. ترکیب این مواد اولیه طعمی بی‌نظیر را خلق می‌کند.
شیرینی لوز
- نان زنجبیلی
نان زنجبیلی هم از دیگر خوراکی‌هایی است که در سفره افطار و گاهی سفره صبحانه تبریزی‌ها جای دارد. این نان از پودر زنجبیل، شیر، ماست، کره، روغن، تخم مرغ، آرد و در بیشتر موارد شکر تهیه می‌شود.
نان زنجبیلی
- رشته ختایی
رشته ختایی
این شیرینی در تبریز یادآور روزهای ماه مبارک رمضان است و در کشور ترکیه به تل کادابف معروف است. البته در بعضی از مناطق به این شیرینی باقلوای رشته‌ای می‌گویند.
موادی که در تهیه رشته ختایی استفاده می‌کنند شامل پودر گل محمدی، گلاب، دارچین، زنجبیل، کره تازه، پودر قند، رشته‌های مخصوص و مغزیجاتی مانند گردو و پسته می‌شود. این شیرینی خوشمزه ارزش غذایی و انرژی بالایی دارد.
از دیگر سوغات تبریز که شهرت بسیاری دارند و در سایر شهرهای کشورمان نیز تهیه می‌شوند می‌توان به عسل سهند، آجیل و خشکبار، مرباس گل سرخ و پنیر لیقوان اشاره کرد.
صنایع دستی تبریز
سوغات تبریز تنها به خوراکی‌ها و شیرینی‌ها محدود نمی‌شود؛ این شهر صنایع دستی فوق‌العاده‌ای نیز دارد. بیایید نگاهی به صنایع دستی تبریز بیندازیم.
- چرم تبریز
از میان سوغاتی و صنایع دستی تبریز، چرم این شهر شهرت جهانی دارد. صنایع چرم تبریز به دلیل کیفیت بالا و دوامی که دارند از شهرت و محبوبیت فراوانی برخوردار هستند؛ تاجایی که با صنایع چرم خارجی رقابت می‌کنند و به خارج از کشور نیز صادر می‌شوند. پس اگر به محصولات چرمی به ویژه کیف و کفش علاقه‌مند هستید سری به بازارهای تبریز بزنید.
- قالی تبریز
قالی تبریز یکی از مشهورترین و مهم‌ترین سوغات و صنایع دستی تبریز است. فرش‌های تبریزی با طرح و نقش زیبای خود هر بیننده‌ای را مسحور می‌کنند و به شهرت جهانی رسیده‌اند. پیشنهاد می‌کنیم حتما از بازار فرش تبریز و تابلوفرش‌های دست‌باف هنرنمدان این دیار دیدن کنید.
- قلم زنی
هنر قلم‌زنی در بسیاری از شهرهای ایران رواج دارد؛ این هنر دارای 2 سبک اصفهانی و تبریزی است. قلم‌زنان روی ظروفی از جنس برنج، نقر، طلا، و مس طرح‌هایی را ایجاد می‌کنند. در قلم‌زنی به سبک تبریزی هنرمندان به کمک حرکت مچ و فشار بر روی ظوف نقش‌هایی را خلق می‌کنند.به همین دلیل است که صنایع قلم زنی تبریزی دارای برجستگی‌های بیشتر بوده و استحکام بیشتری دارند.
- منبت کاری
منبتکاری از دیگر هنرهای صنایع دستی است که در برخی از شهرهای کشورمان از جمله تبریز رواج دارد. محصولات منبتکاری با توجه به چوبی که از آن استفاده می‌شود و هنرمند سازنده آن دارای کیفیت متفاوتی هستند.
- ورنی بافی
ورنی بافی هنری است ک بیشتر در میان عشایر آذربایجان رواج دارد. ورنی در واقع نوعی فرش است که ظاهری مشابه گلیم دارد. قدمت این صنایع دستی تبریز به بیش از 100 سال پیش بازمی‌گردد.
- گلیم بافی
در بافت گلیم‌های آذربایجان شرقی و تبریز از ابریشم، موی بز و پشم گوسفند استفاده می‌کنند. این گلیم‌‌ها به عنوان زیرانداز و برای تزیین کاربرد دارند. از معروف‌ترین گلیم‌های تولیدی در این منطقه می‌توان به گلیم شاهسون اشاره کرد که در آن نقش‌های برجسته و بزرگ و حاشیه‌های با نوارهای باریک دیده می‌شود.
- سفال و سرامیک
سفال و سرامیک تبریز به دلیل مرغوبیت خاک این منطقه از کیفیت بالایی برخوردار هستند. اشیا تزیینی بسیاری از سفال و سرامیک در تبریز ساخته می‌شود که می‌توانند سوغاتی خوب برای عزیزان شما باشند.
بازار تبریز (عکس: مهدی کاوی)
مراکز خرید سوغات و صنایع دستی تبریز
بازار سنتی تبریز حدود یک کیلومترمربع مساحت دارد و عنوان بزرگ‌ترین بازار سرپوشیده جهان را به خود اختصاص داده است. در سال 1389 بازار قدیم تبریز در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید. بنابراین برای خرید سوغاتی پیشنهاد می‌کنیم سری به این بازار بزنید تا ضمن دیدن این آثار تاریخی کشورمان از سوغات و صنایع دستی تبریز نیز دیدن کنید.
به‌علاوه برای خریداری شیرینی اریس می‌توانید به مغازه آقای افتخاری در خیابان منصور بروید. اگر به دنبال بهترین و خوشمزه‌ترین نوقای تبریز هستید؛ سری به بازار تبریز یا مغازه آقای افتخاری بزنید. آجیل سرای تبریز واقع در بلوار ۲۹بهمن نیز نوقاهای خوشمزه‌ای تهیه می‌کند. باقلوا فروشی جام جم در بلوار 29 بهمن و باقلوای شیرونه در باغمیشه نیز از بهترین عرضه‌کنندگان باقلوا به شمار می‌روند.
همانطور که مطالعه کردید تبریز سوغات و صنایع دستی متنوعی دارد که هر سلیقه‌ای را راضی می‌کند. علاوه بر سوغات و صنایع دستی غذای محلی تبریز نیز بسیار محبوب است. اکنون که سوغات و صنایع دستی تبریز را می‌شناسید، در سفر به این شهر و پس از بازدید از جاهای دیدنی تبریز اول سراغ کدامیک می‌روید؟ به نظرتان از میان این همه سوغاتی رنگارنگ کدام بر دیگری برتری دارند؟ البته ناگفته نماند که رفتن به روستای کندوان تبریز نیز انتخاب خوبی است. فراموش نکنید نظرات و پیشنهادات خود را با ما و سایر همراهان ایرانگرد به اشتراک بگذارید.
در حال ثبت رای
هنوز طعم اون باقلوا و قرابیه تبریزی که خوردم زیر دندونمه. بی نظیز بود . چند کیلو شیرینی و باقلوا از تبریز با خودم آوردم تا چند وقت بتونم از طعم خاصشون لذت ببرم.
دو سال پیش یک جفت کفش چرم دست دوز از تبریز گرفتم هنوزم دارمش و واقعا با کیفیت بود. اگه محصولات چرمی و صنایع دستی دوست دارید حتما به بازار بزرگ تبریز سر بزنید و خرید کنین.