استان خراسان رضوی در شمال شرقی ایران، سه دریاچه زیبا و دیدنی دارد که دریاچه بزنگان یا گل بی بی یکی از مهم‌ترین آن‌هاست. مهم‌ترین ویژگی دریاچه این است که زیستگاه پرندگان مهاجر و انواع آبزیان محسوب می‌شود. آنچه که توجه گردشگران را در مورد این دریاچه به خود جلب می‌کند، امکان اسکان راحت و دسترسی آسان به سایر مناطق توریستی در آن است. بنابراین مقصدی مناسب برای تور یک روزه یا چند روزه طبیعت‌گردی محسوب می‌شود. در ادامه با جزئیات بیشتری با دریاچه بزنگان سرخس آشنا شده، جاهای دیدنی نزدیک به آن را معرفی می‌کنیم و فاصله دریاچه بزنگان تا مشهد را بررسی خواهیم کرد.
فهرست مطلب:
دریاچه بزنگان و تفریحات آن
این دریاچه زیستگاه بسیار مناسبی برای آبزیان از جمله ماهی‌هایی همچون کپور و قزل آلا به شمار می‌آید. از این‌رو دریاچه بزنگان سرخس به عنوان مکانی تفریحی برای اهدافی مانند برگزاری مسابقات ماهیگیری تحت نظارت سازمان محیط زیست در نظر گرفته می‌شود. این مسابقات جنبه تفریحی و فرهنگی دارند و در این میان به افرادی که بتوانند ماهی‌های بیشتر و بهتری را صید کنند، هدایایی تعلق می‌گیرد.
دریاچه (عکس: دانیال)
علاوه بر این، روستای بزنگان نیز با وجود دریاچه بزنگان به عنوان مکانی برای سکونت، تجمع و تغذیه آبزیان، پرندگان و جانوران دیگر است. از این‌رو می‌تواند انتخاب مناسبی برای تفریح و استراحت گردشگران، ماهی گیران و دوستداران طبیعت به شمار آید. این دریاچه به دلیل ویژگی‌های خاص خود، از اهمیت علمی و تحقیقاتی بالایی برخوردار است.
از سوی دیگر، دریاچه همه ساله در پاییز، زمستان و اوایل بهار زیستگاه فوق‌العاده‌ای برای گذراندن فصل سرمای پرندگان مهاجر آبزی و برخی دوزیستان محسوب می‌شود. در همین راستا، سازمان حفاظت محیط زیست برای حفظ و بهره‌وری معقول از این پدیده طبیعی، این دریاچه را به یکی از مهم‌ترین مراکز مهم علمی پژوهشی و تفرجگاهی مبدل کرده است.
دریاچه در بهار (عکس: حمیدرضا شریعتی)
دریاچه بزنگان کجاست؟
این دریاچه در ۱۳۰ کیلومتری جاده مشهد به سرخس، در بلندی‌های کپه داغ و در جنوب کوه‌های هزار مسجد قرار دارد. بنابراین اگر به فکر بازدید از جاهای دیدنی مشهد هستید، این دریاچه را نیز در لیست مقاصد خود قرار دهید. از منظر جغرافیایی فاصله دریاچه بزنگان با شهر مشهد ۱۳۰ کیلومتر و با سرخس ۸۰ کیلومتر فاصله دارد و به طور دقیق در قسمت شمال شرق روستای بزنگان واقع شده است.
آدرس دریاچه بزنگان سرخس: یک کیلومتری جاده روستایی بزنگان و ۷۰ کیلومتری شهر سرخس
وسعت این دریاچه حدود ۸۰ هکتار و عمیق‌ترین قسمت آن ۱۲ متر عمق دارد. بارندگی‌های سالانه و چشمه‌های کوچک حاشیه آن و کف دریاچه، آب دریاچه بزنگان را تأمین می‌کنند. این در حالی است که امروزه بر اساس اندازه گیری‌های اخیر عمیق‌ترین قسمت دریاچه تنها ۲ متر عمق دارد. نکته جالبی که در مورد این دریاچه توجه بسیاری از علاقه‌مندان را به خود جلب می‌کند، وجود نداشتن هیچ گونه درخت در حواشی و سواحل آن است.
دریاچه در بهار (عکس: مصطفی سالاری)
جاهای دیدنی نزدیک به دریاچه بزنگان
همان طور که اشاره شد، دریاچه بزنگان به دلیل طبیعت بی‌نظیرش توجه گردشگران زیادی را به خود جلب کرده است. از سوی دیگر، اکثر افرادی که به این منطقه سفر می‌کنند، دوست دارند در کنار بازدید از این دریاچه با جاذبه‌های دیدنی اطراف آن نیز آشنا شوند. در ادامه برخی از مهم‌ترین مناطق گردشگری اطراف دریاچه بزنگان سرخس را معرفی می‌کنیم.
- غار بزنگان: این غار واقع در روستای بزنگان است و نزدیک‌ترین منطقه گردشگری به دریاچه به شمار می‌آید. این غار پیشینه تاریخی جالب توجهی دارد و یکی از آثار تاریخی ایران محسوب می‌شود. قدمت این غار به دوران پیش از میلاد مسیح باز می‌گردد. این غار نسبتا بکر و ناشناخته، حدود ۷۰ سانتی متر قطر دهانه دارد و داخل آن مسیری ساده و کوتاه به طول ۴ متر وجود دارد. بخش بسیاری از مسیر در این غار با شیبی ملایم رو به پایین می‌رود و هوایی تقریبا خشک دارد.
غار بزنگان
- روستای بزنگان: این روستا در سال ۱۲۰۰ با نام سمنگان به وجود آمد. اولین انسان‌هایی که در آن سکونت داشتند، از قبیله موری‌ها بودند. روستای بزنگان در مركز تعدادی از روستاهای این منطقه مانند كلاته عوض، كلاته مهدی آباد، چشمه سنگی و غیره قرار گرفته و یكی از بزرگ‌ترین روستاهای سرخس محسوب می‌شود كه به آب و قنات‌های شهر نیز دسترسی دارد. سابقه سكونت در روستای بزنگان به ۱۰۰ سال پیش باز می‌گردد. از جاذبه‌های دیدنی این روستا نیز می‌توان به قلعه‌ای از دوره افشاریه و غار بزنگان اشاره کرد.
- رباط شرف: این جاذبه گردشگری کاروانسرایی در ۴۵ کیلومتری شهر سرخس است. بر اساس اطلاعات تاریخی موجود، بنای رباط به سال ۵۴۹ هجری قمری در زمان سلطان سنجر سلجوقی باز می‌گردد که بدون تردید یکی از شاهکارهای هنر ایرانی به شمار می‌رود. این بنا در ۶ کیلومتری جاده سرخس به مشهد ساخته شده است. رباط شرف دو صحن دارد و هر صحن دارای چهار ایوان به شکل صلیب و شبستان بنا شده‌اند. همچنین آجرچینی و کتیبه‌های آن جلوه‌ای خاصی به این بنا بخشیده‌اند. علاوه بر این، چند مسجد و محراب نیز در رباط شرف ساخته شده‌اند و همه با کتیبه‌هایی گلی و گچی که از دوران دوران سلجوقی باقی مانده‌اند، تزئین شده‌اند.
رباط شرف (عکس: امین رحیمی)
- پل خاتون: این پل که از آجر ساخته شده در گذشته به عنوان گذرگاه جاده ابریشم از سرخس به مرو شناخته می‌شد. پل خاتون از آثار بسیار معروف و باستانی شهرستان سرخس محسوب می‌شود که در نزدیکی مرز مشترک ایران، ترکمنستان و افغانستان قرار دارد. این اثر هنری و معماری به دستور خاتون خواهر گوهرشاد بیگم آغا همسر شاهرخ شاه تیموری بنا شد. این پل در فاصله ۹۰ کیلومتری جنوب شرقی سرخس قرار دارد.
- سد دوستی سرخس: این سد از جنس خاک، با هسته‌ای رسی و با همکاری مشترک ایران و ترکمنستان بنا شده است. دریاچه پشت این سد از سوی مردمان این منطقه، دریاچه دوستی نام گرفته است. آب آشامیدنی شهر مشهد و آب کشاورزی روستاهای واقع در منطقه ایران و حتی ترکمنستان نیز از این دریاچه تأمین می‌شود.
- دشت‌های لاله گون سرخس: لباس بهاری دشت‌های شهر سرخس هوش هر بیننده‌ای را می‌رباید! در هنگام بهار دشت و ییلاق‌های این شهر پر از گل لاله است که در کنار درختان پر از شکوفه‌های بهاری و صدای دل انگیز آب خروشان چشمه‌ها بوی بهشت را به مشام بومیان و مسافران می‌رساند. این ویژگی طبیعت سرخس موجب می‌شود تا در فصل بهار مسافران و حتی افراد بومی این منطقه به شوق تماشای زیبایی‌های دشت‌ها به دامان طبیعت سرازیر شوند.
در کنار همه آنچه مطرح کردیم، از دیگر جاذبه‌های طبیعی سرخس در فصل بهار می‌توان چشمه آب گرم خانگیران، جنگل‌های پسته روستای چشمه شور، جنگل‌های طاق و گز همراه با چشمه‌های زیبای و مراتع وسیع روستای قاسم خان، زیارتگاه خواجه ابوالفضل در روستای سنگر و جنگل گز بین مرز ایران و ترکمنستان را نام برد. رودخانه سرخس نیز که در شرق این شهرستان جاری بوده و از روستاهایی مانند شیر تپه، سنگر و غیره وارد سرخس می‌شود، بزرگ‌ترین منبع آب سطحی دشت سرخس به شمار می‌رود و در فصل بهار منظره‌ای شگفت انگیز در این شهر به جای می‌گذارد.
اقامت در سفر به بزنگان
بازدید از منطقه بزنگان معمولا در طی یک روز تمام می‌شود؛ اما اگر قصد شب ماندن در این منطقه و گشت و گذار در سایر مناطق آن را دارید، می‌توانید اقامت در خانه‌های مردم بومی روستای بزنگان را انتخاب کنید. البته اگر در فصل گرم سال به این منطقه می‌روید، گزینه چادر زدن در کنار دریاچه هم انتخاب خوبی به نظر می‌رسد. با توجه به وجود حیواناتی مانند گرگ در منطقه بزنگان سرخس، یکی از مکان‌های مناسب برای اقامت در شب در این منطقه پاسگاه محیط بانی دریاچه است. با وجود این، باید توجه داشته باشید که تنها کارکنان سازمان محیط زیست شرایط استفاده از این مکان را دارند!
علاوه بر این، پس از گردش در اطراف این دریاچه، برای اقامت در هنگام شب می‌توانید از هتل‌های شهر سرخس نیز استفاده کنید. یکی از مهم‌ترین شاخص‌های انتخاب مکان‌های توریستی، امکان اسکان راحت و دسترسی آسان آن‌ها است. بنابراین از بهترین هتل‌های سرخس که نزدیک به جاذبه‌های گردشگری مذکور هستند، هتل دوستی سرخس را می‌توان نام برد.
در اطراف دریاچه بزنگان فضاهای طبیعی بسیار زیبا و مناسبی برای اتراق و استراحت ماهیگیران و مسافرانی که به این منطقه می‌آیند، وجود دارد. دشت ۱۵ هکتاری تخت عسل در چهار کیلومتری شمال دریاچه قرار دارد و در آغاز فصل بهار مملو از گل‌های لاله و سنبل می‌شود. این مکان به طور قطع تفرجگاه مطلوبی برای گردشگرانی است که قصد دارند روزهای پایانی نوروز را در دشت و دمن بگذرانند.
گل بی بی (عکس: حمید)
همچنین در ۶ کیلومتری جنوب غربی روستای بزنگان نیز غار بزنگان واقع شده و قدمت آن به آثار به دست آمده از دوران پیش از میلاد برمی‌گردد. اطراف این غار نیز محل اقامت و استراحت بسیاری از مسافرانی است که به قصد بازدید از دریاچه و سایر جاذبه‌های دیدنی آن به این منطقه سفر می‌کنند.
در این مطلب با دریاچه بزنگان و موقعیت جغرافیایی آن آشنا شدیم. همچنین نحوه اقامت در این دریاچه را بررسی کرده و جاذبه‌های دیدنی اطراف آن را معرفی کردیم. اگر شما نیز تجربه‌ای از حضور در این دریاچه دارید، آن را با ما و دیگر همراهان ایرانگرد در میان بگذارید.
در حال ثبت رای
من ساکن مشهد هستم و به ماهیگیری خیلی علاقه دارم. این دریاچه پر از ماهی قزل‌آلا و کپور هست و برای ماهیگیری جای خیلی مناسبی هست.
چقدر خوب، منم به ماهیگیری علاقه دارم، ولی هیچ‌وقت فکر نمی‌کردم که در اطراف مشهد جایی برای ماهیگیری باشه.