مراغه: معرفی باغ شهری زیبا و تاریخی در آذربایجان شرقی

سراسر ایران زیبا و دیدنی است. اکثر شهرهای این سرزمین کهن و چهار فصل دارای جاذبه‌های تاریخی و طبیعی فراوانی برای گردشگران هستند. باغ شهر مراغه در آذربایجان شرقی یکی از شهرهای دیدنی در غرب ایران است که هم برای علاقه‌مندان به آثار تاریخی و هم برای دوستداران طبیعت جاذبه‌های فراوانی دارد. در ادامه این مطلب با هم گشتی در این شهر زده و بیشتر در مورد اینکه مراغه کجاست و دیگر اطلاعاتی که قبل از سفر به این منطقه بهتر است بدانید، خواهیم گفت. 

شهر مراغه کجاست؟

مراغه یکی از مهمترین شهرهای استان آذربایجان شرقی است که تا مرکز استان یعنی تبریز، 135 کیلومتر فاصله دارد. این شهر در جنوب غربی استان آذربایجان شرقی، دامنه جنوبی کوه سهند و در جوار رودخانه صوفی چای واقع شده است. دریاچه ارومیه در غرب آن و تبریز در شمال این شهر قرار دارد. این شهرستان از سمت جنوب به شهرستان میاندوآب، از سمت شرق به شهرستان هشترود و از غرب به شهرستان بناب می‌رسد.

 این شهر از گذشته با معماری جذاب، قدمت تاریخی و زیبایی‌های طبیعی و فرهنگی نگین درخشانی در غرب ایران بوده است. وجود باغ‌های فراوان و همچنین رصدخانه در این شهر باعث شده است تا این شهر هم به عنوان پایتخت نجوم ایران و هم به عنوان یک باغ شهر، شهرت پیدا کند. 

فاصله مراغه تا تهران حدود 590 کیلومتر بوده و هم به صورت هوایی و هم زمینی امکان سفر به این شهر وجود دارد. سفر با اتوموبیل یا اتوبوس از تهران تا این شهر حدود هفت ساعت و با قطار حدود 10 ساعت زمان می‌برد. برای سفر هوایی باید با هواپیما به تبریز رفته و از آنجا دو ساعت سفر زمینی خواهید داشت.

گشت و گذاری در شهر مراغه 

مراغه دومین (پس از تبریز) شهر بزرگ و پرجمعیت در استان آذربایجان شرقی است. طبیعت این شهر به خاطر وجود رودخانه صوفی چای که از کوه‌های سهند سرچشمه می‌گیرد، بسیار دلفریب است. باغ‌های فراوان در این شهر آن را به باغ شهری بدل کرده است که می‌توان در جای جای آن احساس آرامش کرد. بخش‌هایی از این شهر، کوهستانی و بخش‌هایی جلگه است و از همین رو می‌توان همزمان هم از کوهنوردی لذت برد و هم در میان دشت‌ها و باغ‌های سرسبز، هوای پاک را نفس کشید. علاوه بر رودخانه صوفی چای، دو رودخانه لیلان ‌چای و مردوق ‌چای نیز در این شهر جاری است. 

علاوه بر طبیعت زیبا، آنچه که باعث شده است، این شهر یکی از 10 شهر برتر تاریخی و فرهنگی در ایران باشد، وجود 300 اثر تاریخی در آن است که بیشتر آنها به دوره ایلخانان، زمانی که این شهر پایتخت ایران بوده است، باز می‌گردد. قدمت برخی از تپه‌های باستانی این منطقه به چندین هزار سال می‌رسد. مهمترین و معروف‌ترین مکان تاریخی این شهر رصدخانه آن است که توسط خواجه نصیرالدین طوسی از وزرای هلاکوخان ایلخانی ساخته شد.

مردم این شهر به زبان ترکی آذربایجانی صحبت کرده و با اینکه صنعت نیز در این شهر رونق دارد، اما شغل اکثر آنها کشاورزی و باغداری است. این کشاورزان و باغداران، محصولات مرغوب و با کیفیتی از جمله عسل، کشمش، لبنیات و خشکبار تولید می‌کنند.  

سوغات مراغه

مهمترین و معروف‌ترین سوغات مراغه، صابون آن است. از مواد تشکیل دهنده این صابون باید به سود سوزآور و دنبه گوسفند اشاره کرد. بعد از صابون، باسلوق و سجوق از سوغات مراغه و شیرنی‌های پرطرفدار مخصوص این شهر هستند. شیرینی چای، دوشاب یا شیره انگور، عسل طبیعی، خشکبار و حلوا نیز از سوغاتی‌های پرطرفدار این منطقه به شمار می‌روند. در واقع موقعیت جغرافیایی شهرستان باعث شده است در این منطقه محصولات با کیفیتی تولید شده و بتوان سوغات فراوانی از این شهر با خود به یادگار برد. 

جاهای دیدنی مراغه

همان طور که اشاره شد، این شهر دارای آثار دیدنی تاریخی و طبیعی فراوانی است که در ادامه به برخی از معروف‌ترین آنها اشاره خواهیم کرد.

• رصدخانه مراغه: مهمترین و معروف‌ترین جاذبه گردشگری تاریخی مراغه رصدخانه آن است که در شمال غربی شهر و بر بلندی یک تپه قرار داشته و قدمت آن به سال 657 یعنی دوره ایخانی بازمی‌گردد. این رصدخانه توسط خواجه نصیرالدین طوسی ریاضیدان و منجم بزرگ آن دوره بنا شد. در این رصدخانه علاوه بر رصد ستارگان، دانشمندانی همچون قطب‌الدین شیرازی به تدریس و تحقیق می‌پرداختند و مجهز به کتابخانه‌ای با 400 هزار جلد کتاب بوده است. امروزه روی بقایای این رصدخانه و برای حفظ آن گنبدی بزرگ قرار داده شده است. این رصدخانه در نزدیکی روستاهای طالب خان و حاجی کرد قرار دارد.
• گنبد کبود: گنبد کبود که بنایی است متعلق به دوران سلجوقیان از معماری چشم‌گیری برخوردار بوده و مطابق با کتیبه‌ای که در آن قرار دارد، قبر مادر هلاکوخان است. این برج ده متر ارتفاع و طرح منشور ده وجهی دارد. آجرهای نفیس به کار رفته در این بنا همچون نگین می‌درخشند.
• گنبد سرخ: یکی از قدیمی‌ترین بناهای تاریخی در این شهر گنبد سرخ است. این بنا که در جنوب غربی شهر واقع شده است، دارای معماری به سبک رازی بوده و قدمت آن به دوران سلجوقیان بازمی‌گردد. این گنبد از آجر و کاشی ساخته شده و پیش از ساخته شدن رصدخانه، از این محل برای تعیین ماه‌ها و ساعات استفاده می‌شده است.
• کلیسای هوانس: تنها کلیسای این شهر، کلیسای هوانس است که قدمت آن به قرن پنج و شش میلادی باز می‌گردد. بنای این کلیسا که در خیابان امام قرار دارد، در سال 1840میلادی بازسازی شده است.
• موزه ایلخانی: از آن جهت که این شهر در دوره ایلخانی از اهمیت زیادی برخوردار بوده است، موزه‌ای باستان شناسی برای معرفی این دوره تاریخی در این شهر افتتاح شد. تمرکز این موزه بر جمع‌آوری آثار ایلخانی و انتقال آثار برجسته این دوره به مردم و محققان است. در این موزه اشیایی چون ظروف سفالی، ظروف مفرغی، ظزوف شیشه‌ای، سکه و کتاب وجود دارد. این موزه در کنار آرامگاه شیخ رکن‌الدین اوحدی مراغه‌ای در میان یک باغ سرسبز واقع شده است.
• رودخانه صوفی چای: همان طور که اشاره شد، یکی از مهمترین دلایل زیبایی و خوب بودن آب و هوای مراغه عبور رودخانه صوفی چای از این شهر است. این رودخانه از دامنه‌های سهند سرچشمه گرفته و بعد از سیراب کردن باغ‌ها و زمین‌های کشاورزی به رودهای سیمینه‌رود و زرینه‌رود پیوسته و در نهایت به دریاچه ارومیه می‌ریزد. در کنار این رود، پارک رستوران‌ها و مکان‌هایی برای استراحت ایجاد شده است و مخصوصا در فصل‌های بهار و تابستان افراد زیادی برای لذت بردن از زیبایی‌های رودخانه و اطراف آن به این مکان می‌آیند.
• بازار قدیمی: یکی از جاذبه‌های دیدنی این شهر بازار قدیمی آن است که معماری و دالان‌های تو در توی آن باعث می‌شود، به خوبی فضای تاریخی بازار را احساس کرد. در این بازار قدیمی می‌توان همه چیز از لبنیات و میوه تا طلا و فرش خریداری کرد.

از دیگر جاذبه‌های گردشگری این شهرستان می‌توان به معبد مهر، مسجد جامع، مسجد ملارستم، برج مدور، گنبد غفاریه، گوی برج، چشمه ساری سو، چشمه گشایش، دریاچه سد علویان، مقبره آقالار، آبشار گور داغ، غار کبوتر، خانه اشرف‌الملوک نبئی وند، گویجه قلعه و منطقه طبیعی تاریخی فسیلی اشاره کرد.

چه زمانی به مراغه سفر کنیم؟

آب و هوای مراغه در بخش شمالی و کوهستانی آن یعنی دامنه‌های جنوبی کوه‌های سهند، معتدل و نسبتا مرطوب است. قسمت‌های مرکزی و جنوبی شهرستان اما به شکل دشت و جلگه بوده و آب و هوای مراغه در آن بخش‌ها گرمتر می‌باشد. به طور کلی زمستان‌های این شهرستان سرد و برفی اما تابستان‌های آن بسیار دلچسب و خنک بوده و البته بهار و پاییز زیبا و چشم‌نوازی دارد. با شروع پاییز و آغاز بارش‌ها سفر به این منطقه برای افرادی که به سفرهای زمستانی و پر برف علاقه‌مند هستند، لذت‌بخش خواهد بود؛ اما اگر چندان میانه خوبی با هوای سرد و پر بارش ندارید، تابستان برای سفر برنامه‌ریزی نمایید. 

اقامت در سفر به مراغه

در این شهر هتل‌ها و اقامتگاه‌هایی برای میزبانی از گردشگران وجود دارد. از جمله این اقامتگاه‌ها می‌توان به هتل بزرگ مراغه، هتل آلیانس، اقامتگاه بوم‌گردی هامپوئیل، مسافرخانه آریا و مسافرخانه اسلامیه اشاره کرد. 

• هتل بزرگ: هتلی چهار ستاره است که در سال 1366 آغاز به کار کرد و در سال 1383 و 1389 بازسازی شد. این هتل پنج طبقه بوده و 68 واحد اقامتی دارد. هتل بزرگ از امکانات خوبی برخوردار بوده و دسترسی راحتی به مکان‌های دیدنی چون گنبد غفاریه، موزه ایخانی و گنبد کبود دارد.
• هتل آلیانس: هتل دو ستاره آلیانس در سال 1368 افتتاح شد. این هتل سه طبقه بوده و 15 واحد اقامتی دارد. از امتیازات این هتل می‌توان همجواری آن با باغ‌های معروف گردو اشاره کرد. این هتل همچنین به مکان‌های تاریخی همچون گنبد کبود، گنبد غفاریه و موزه ایلخانی نزدیک است.
• اقامتگاه بوم‌گردی هامپوئیل: این اقامتگاه در روستای تازه کند سفلی قرار دارد. این اقامتگاه خانه‌ای قدیمی با قدمت 50 ساله است که دو فاز سنتی و مدرن دارد. در فاز مدرن واحدی با مساحت 70 متر با 12 نفر ظرفیت وجود داشته و دارای تخت دبل، آشپزخانه، اتاق خواب، هال و سرویس بهداشتی اختصاصی است. فاز سنتی دارای اتاق خوابی با سرویس کف‌خواب، آشپزخانه و هال بوده و سرویس بهداشتی آن داخل حیاط قرار دارد. این اقامتگاه از امکاناتی چون پارکینگ، راهنمای محلی، اینترنت رایگان و سیستم گرمایشی و سرمایشی برخوردار است. این امکان نیز برای مهمانان وجود دارد تا غذاهای محلی سفارش دهند.

اکنون که می‌دانید مراغه کجاست، اگر قصد سفر به استان آذربایجان شرقی و بازدید از جاهای دیدنی تبریز را دارید، حتما از این باغ شهر زیبا نیز دیدن کنید. اگر پیش از این سفری به این شهر تاریخی داشته‌اید، برای ما از تجربیات سفرتان گفته و اگر مکان دیدنی و جذابی را در این شهر می‌شناسید، آن را در قسمت نظرات با دیگر خوانندگان ایرانگرد به اشتراک بگذارید.